Het blauwe uur in fotografie (ook wel Blue Hour genoemd) is één van de populairste soorten licht voor avondfotografie. Maar wanneer is dit dan? En hoe gebruik je dat licht het beste in je foto’s? In dit artikel deel ik mijn fotografie tips voor het beste resultaat.
Wat is het blauwe uur?
Het blauwe uur is de periode net voor zonsopgang en net na zonsondergang. Dit licht komt dus twee keer per dag voor. Tijdens deze momenten is het licht zacht en kleurt de lucht een diepe kleur blauw. Dit komt omdat de zon net onder de horizon is en de lucht hierdoor nog verlicht terwijl er geen direct licht meer is. De exacte duur van het blauwe uurtje hangt af van de tijd van het jaar en je locatie. Dit hoeft dus geen uur te duren, maar kan ook binnen een kwartiertje grotendeels weer voorbij zijn.
Bij fotografen is het blauwe uur vooral populair voor avondfotografie van steden en architectuur. Dit omdat er een mooie blauwe kleur en volop detail in de lucht te zien is. Maar omdat het donker begint te worden zijn de meeste lichten zoals lantaarnpalen, verlichting binnenin woningen en andere straatverlichting al aan. En dat zorgt voor een mooi contrast tussen de koele kleuren van blauwe uurtje en de warme kleuren van de lampen. Perfect licht voor het maken van avondfoto’s! Niet alleen straat- en architectuurfoto’s kun je maken met dit blauwe licht. Ook landschappen en andere soorten foto’s hebben baat bij dit licht. Denk bijvoorbeeld ook aan foto’s met light painting.
Hoe laat is het blauwe uurtje?
Het tijdstip van het blauwe uur is iedere dag anders. Dit is afhankelijk van het moment dat de zon opkomt en wanneer hij weer onder gaat. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld kijken op de weer-app van je telefoon. Die geeft meestal de exacte tijden aan. Wil je vooruit kijken? Dan is de website zonsopgangzonsondergang.nl interessant om te gebruiken. Deze geeft niet alleen de tijden van de schemer aan, maar ook de verschillende fases. Dit zijn er drie:
- Burgerlijke schemering: de zon staat minder dan 6 graden onder de horizon. Oranje gloed neemt af en aan het einde van deze fase (bij zonsondergang) vind je het blauwe kwartiertje.
- Nautische schemering: de zon staat 6 tot 12 graden onder de horizon. Het begint echt donker te worden en gebouwen en onderwerpen worden voornamelijk silhouetten tegen de blauwe lucht.
- Astronomische schemering: de zon staat meer dan 12 graden onder de horizon. Het is nu echt donker en je kunt de sterrenhemel zien.
Of je het blauwe uur ook daadwerkelijk kunt fotograferen is uiteraard afhankelijk van de bewolking. Hoe meer bewolking, hoe kleiner de kans dat de lucht diepblauw kleurt. Het moment juist na zonsopkomst en net voor zonsondergang heet het gouden uurtje. Op dat moment kleurt alles een warme gouden en oranje kleur met lange schaduwen en zacht licht.
Avondfotografie tijdens het blauwe uur
Eén van de vormen van fotografie die erg geschikt is voor dit moment van de dag is avondfotografie in stedelijk gebied. Van een skyline tot architectuurfotografie en van bruggen tot historische gebouwen. De verlichting is aan en zorgt voor sfeer, terwijl de lucht blauw kleurt en nog steeds volop details van wolken bevat. Gebruik voor deze vorm van fotografie bij voorkeur altijd een statief. Zo voorkom je ongewenste bewegingen én kun je op de beste kwaliteit fotograferen.
Hier zijn enkele ideeën en tips voor het maken van foto’s tijdens het blauwe uur. Zo maak je sfeervolle avondfoto’s die rijk zijn aan kleur en detail.
- Grachten, haven of brug met lange sluitertijd: water fotograferen tijdens het blauwe uur is zeker een goed idee. De verlichting van gebouwen of andere architectuur rondom het water reflecteert namelijk mooi. En wanneer je een lange sluitertijd gebruikt wordt het water vanzelf een soort spiegel!
- Sfeervolle straatjes of opvallende gebouwen: heb je geen water in de buurt? Ga dan op zoek naar mooie pittoreske straatjes, bijzondere architectuur of fijne skylines. Ook dit soort locaties zijn populair tijdens het blauwe uur. Je hebt dan namelijk de perfecte combinatie van details én avondlicht.
- Lichtsporen van verkeer: altijd al foto’s willen maken met lichtsporen? Dit zijn banen van licht door voertuigen die in een foto zichtbaar worden door een lange sluitertijd te gebruiken. Denk aan de verlichting van auto’s en fietsen, knipperlichten van afslaand verkeer, trams, treinen, etc. Het blauwe uur is een goed moment om dit uit te proberen. Zorg voor een lange sluitertijd en je ziet op magische wijze deze lichtsporen verschijnen!
Wil je dat de huizen verlicht zijn? Dan is het fotograferen tijdens het blauwe uurtje in de avond het beste moment. Maar wil je juist een drukke plek vastleggen zonder mensen? Dan kan het blauwe uur in de ochtend juist uitkomst bieden. Zeker in de zomer slapen de meeste mensen tegen die tijd nog. Zo kun je in alle rust drukke plekken vastleggen!
Het blauwe uur fotograferen in de natuur
Net als bij straatfotografie en architectuurfotografie is het blauwe uur ook goed in te zetten bij natuurfotografie. Schiet de mooiste plaatjes net voordat de zon opkomt of net nadat hij onder is gegaan. Van voorbijdrijvende wolken tot de maan, het blauwe uur is het perfecte moment om de magie van moeder natuur vast te leggen.
Gebruik onderstaande ideeën en tips voor het maken van natuurfoto’s tijdens het blauwe uurtje:
- Blauwe uurtje met mist: net als bij het gouden uurtje is ook het blauwe uur erg mooi in combinatie met (laaghangende) mist. Dit geeft de locatie een hele zachte en serene uitstraling. Dit zal dus voornamelijk in de ochtend zijn. Zorg ervoor dat er genoeg licht is om details in de voorgrond te zien, terwijl de lucht nog diep blauw van kleur is.
- Voorbijrazende wolken: een lange sluitertijd is niet alleen handig voor avondfotografie in de stad. Ook voor landschappen is deze instelling enorm welkom. Zeker als er genoeg wind is om wolken voorbij te laten drijven. Probeer dit eens vast te leggen en je zult verrast zijn door het resultaat.
- Combineren met light painting: vind je alleen een landschap wat saai? Combineer het dan eens met light painting. Hiermee gebruik je een lichtbron om vormen in de omgeving te maken terwijl je een foto maakt. Ook hiervoor heb je een lange sluitertijd nodig en is het aan te raden om je camera op statief te zetten.
- De maan fotograferen: het fotograferen van de maan gaat het beste tijdens het blauwe uur. Zo is er minder contrast tussen de heldere maan en de donkere hemel. En dat zorgt ervoor dat het makkelijker is om een goede foto te maken. Daarnaast is het ook mooier als je nog details in de lucht kunt zien.
Fotograferen in de M-stand
Om de meeste controle te hebben over je foto’s, kun je het blauwe uurtje het beste fotograferen in de M-stand. Met deze handmatige camerastand kun je zelf alle instellingen bepalen. Zo weet je zeker dat het resultaat helemaal naar wens zal zijn. Vind je het nog lastig om deze stand te gebruiken? Lees dan mijn artikel eens waarbij ik je help te fotograferen in de m-stand.
Je kunt natuurlijk ook gebruikmaken van 1 van de andere half-handmatige opties zoals de A of AV stand (diafragma voorkeur) of de S of TV stand (sluitertijd voorkeur). Dan helpt de camera je nog mee zodat je niet alles zelf hoeft te doen. Wordt je foto overbelicht of onderbelicht? Dan kun je dit met de belichtingscompensatie functie bijstellen.
Pas op voor uitgebleekte delen van je foto
Eén van de uitdagingen die je hebt bij het maken van foto’s tijdens het blauwe uur, is dat je te maken hebt met zowel natuurlijk licht van de zon die onder de horizon is. Maar ook met kunstlicht van lantaarnpalen op straat, lampen die historische gebouwen of bruggen verlichten, licht van vervoersmiddelen, licht binnen in woningen etc.
Het is daarom belangrijk om goed naar je histogram te kijken om te zien of er niets overbelicht raakt in je foto. Een klein puntje wit bij het hart van een straatlantaarn is niet zo’n punt, maar het is zonde als er grotere vlakken uitgebleekt raken. Dan kun je het beste je foto wat korter belichten of 1 van de andere instellingen aanpassen zodat er minder licht op je sensor valt.
Je foto’s bewerken:
Ben je klaar met het maken van foto’s tijdens het blauwe uur? Het vastleggen van dit magische moment met je camera is nog maar het begin, de echte magie vindt plaats tijdens het bewerkingsproces. Met een paar simpele stappen kun je je blue hour-foto’s nog verder tot leven brengen.
Begin met het aanpassen van de belichting als dit nodig is. Zeker wanneer je fotografeert tegen het einde van het blauwe uurtje kunnen details in je onderwerp wat donker zijn. Licht schaduwen wat op mocht dat nodig zijn. Zo komen nog meer details terug in je foto en hiermee breng je hem nog meer tot leven. Kijk ook goed naar het contrast, in de nabewerking kun je dit weer extra aanzetten en versterken.
Stel daarna de kleurtemperatuur (witbalans) en verzadiging bij om de natuurlijke kleuren te versterken óf wat af te zwakken. Dit is geheel afhankelijk van jouw smaak en fotobewerking-stijl. Als je vindt dat de kleuren van het blauwe uurtje te warm zijn geworden door het kunstmatige licht, kun je deze wat koeler maken in de nabewerking.
Kijk tot slot goed naar je foto. Loopt de horizon recht of moet je de foto nog wat roteren? Zijn er storende elementen zoals een prullenbak in beeld die je wilt verwijderen? Wil je de foto nog net iets bijsnijden voor de perfecte compositie? Natuurlijk is het het beste om hier allemaal al rekening mee te houden bij het fotograferen van het blauwe uur. Maar als je achteraf toch nog iets ziet, is dit het moment om het aan te passen.
Met deze eenvoudige stappen verander je jouw blue hour-foto’s in kunstwerken. Van natuurfoto’s tot indrukwekkende avondfoto’s uit de stad die je zo aan de muur wilt hangen.
Hopelijk heb ik je met deze tips en uitleg kunnen inspireren om ook tijdens het blauwe uur op pad te gaan met je camera. Ik weet zeker dat het je gaat bevallen!
Eerste foto in het artikel: Bart Ros Fotografie
2 Reacties
[…] ruim op tijd aanwezig bent, want het perfecte licht duurt vaak maar kort. En zo kun je vaak ook het blauwe uur nog […]
[…] Het wordt langzaam donkerder waardoor de kleuren ook beter zichtbaar zijn. Dit staat bekend als het blauwe uur, een periode waarin de lucht diepe blauw- en paarstinten krijgt. Dit is een perfect moment voor […]