Heb jij al eens geprobeerd om silhouetten te fotograferen? Het fotograferen van een silhouet kan best een opgave zijn als je niet precies weet hoe je dit aanpakt. In dit artikel geef ik 12 handige tips om je op weg te helpen in deze vorm van fotografie.
Wat is een silhouet?
Een silhouet is de vorm van een persoon, dier, gebouw of object zonder contrast en dat duidelijk afsteekt tegen de achtergrond. In de meeste gevallen is een silhouet zwart of donker van kleur. Een silhouet wordt in verschillende kunstvormen gebruikt, waaronder in fotografie.
Je hebt vast weleens, al dan niet per ongeluk, een silhouet gefotografeerd. Maar juist door er actief mee aan de slag te gaan, kun je de meest toffe foto’s maken!
12 tips voor het fotograferen van silhouetten
Voor het fotograferen van een silhouet heb je geen speciale apparatuur nodig. Je kunt dit doen met iedere camera en zelfs met je smartphone. Zolang je begrijpt hoe zo’n soort foto ontstaat, kun je het overal toepassen!
1. Silhouetten fotograferen met tegenlicht
Zoals ik al aangaf is een silhouet een vorm van je onderwerp dat afsteekt tegen de achtergrond. En dit krijg je alleen als de achtergrond lichter is dan de voorgrond. Tegenlicht is hier dus het magische woord!
De makkelijkste manier om een silhouet te krijgen is door je onderwerp voor een lichtbron te zetten. Dit kan de (ondergaande) zon zijn, maar ook een lamp. De zon hoeft niet direct zichtbaar te zijn, ook wanneer er wat wolken voor zitten of hij net buiten beeld is, kan het tegenlicht sterk genoeg zijn om een silhouet te fotograferen.
2. Groot verschil in donker en licht
Maar niet alleen direct tegenlicht kan gebruikt worden voor het fotograferen van silhouetten. Zolang het contrast tussen het licht op de voorgrond en dat in de achtergrond groot genoeg is, krijg je een omlijning van je onderwerp.
Voorbeeld 1:
Ga zelf in een donkere tunnel staan en laat je model aan het einde van de tunnel staan. Zelfs als je geen tegenlicht hebt, is het buiten de tunnel (overdag uiteraard) een stuk lichter dan in de tunnel zelf. Hierdoor zul je een silhouette krijgen.
Voorbeeld 2:
Zet je model eens voor eens voor een raam. Binnen zal het donkerder zijn dan buiten, dus ook dit geeft het gewenste effect. Hoe goed dit werkt, is afhankelijk van de felheid van het licht buiten én hoe donker het binnen is. Probeer desnoods dit contrast te vergroten.
3. Denk in vormen en contouren bij het fotograferen van silhouetten
Silhouetten kunnen geweldig zijn in foto’s, maar ook heel saai. En dit is allemaal afhankelijk van de vorm van het silhouette. Een pak melk wordt niets meer dan een rechthoek, terwijl een boom heel veel details blijft houden wanneer alleen de contouren overblijven.
Daarom is het goed om vooraf na te denken over je onderwerp. Gebruik je een persoon als model? Dan zijn er 1001 poses die je kunt bedenken waarop het silhouet goed tot z’n recht komt. Je kunt je voorstellen dat een dansende ballerina een stuk interessanter oogt als contour dan een stilstaand persoon recht van voren. Wees creatief met vormen en houdingen.
Vind je het lastig om te bedenken hoe dit eruit komt te zien? Knijp dan je ogen eens voor 90% dicht. Je zult zien dat je nu veel minder details kunt onderscheiden, maar vooral vormen ziet. Dit helpt je om de compositie te bepalen voor het fotograferen van je silhouet.
4. Instellingen voor het fotograferen van een silhouet
Of je nu een spiegelreflex of een systeemcamera hebt. Of dat je fotografeert met een compactcamera of met je smartphone. Een silhouet ontstaat dus voornamelijk door licht. Daarom kun je het prima met iedere camera vastleggen. Het is wel belangrijk om op je instellingen te letten.
Iedere camera probeert een foto optimaal te belichten. Dat wil zeggen dat hij niet te licht én niet te donker is. Maak je een foto in een hele donkere omgeving, dan wil hij deze automatisch oplichten. Terwijl een foto in een hele lichte omgeving (bijvoorbeeld in de sneeuw) snel wat grijs en dof oogt. Hier heeft je camera automatisch de foto donkerder gemaakt.
De kans is dus groot dat jouw camera de foto te licht maakt, waardoor je het effect van het silhouet mist. Daarom kun je een silhouet het beste fotograferen door je foto handmatig onderbelicht te maken. Hieronder deel ik 2 manieren.
Gebruik de belichtingscompensatie:
Het makkelijkste is om de belichtingscompensatie van je camera te gebruiken. Vrijwel iedere camera heeft deze functie, je herkent hem aan het vierkantje met een plusje en minnetje (+/-). Door de instellingen op -1, -2 of -3 te zetten vertel je de camera dat hij de foto donkerder moet maken. Hoeveel donkerder is afhankelijk van het getal dat je instelt. Op je smartphone kun je dit ook doen. Je krijgt vaak een slider voor belichting te zien wanneer je op het beeld tikt om scherp te stellen.
Manual instellen:
Ben je een gevorderde fotograaf? Dan kun je er ook voor kiezen om alle instellingen handmatig te kiezen. Op die manier stel je zelf de sluitertijd in die past bij de omgeving. Zo kun je zelf bepalen hoe sterk je de foto wilt onderbelichten.
5. Scherpstellen met focus peaking
Heeft jouw camera moeite met scherpstellen door het gebrek aan contrast in je onderwerp? Probeer dan eens gebruik te maken van de functie ‘focus peaking’. Hiermee geeft jouw camera door middel van gekleurde lijntjes in je beeld aan waar de focus ligt. Dit maakt het handmatig scherpstellen stukken eenvoudiger! Lees mijn artikel over focus peaking voor meer informatie, voorbeelden en uitleg hoe je dit zelf kunt doen.
6. Kleuren in de achtergrond
De meeste silhouet-foto’s die je ziet zijn gemaakt bij zonsopkomst of zonsondergang. Geen wonder, want op die momenten is de lucht vaak felgekleurd met warme tinten oranje, rood, roze en paars. En door het onderbelichten van je foto (zie tips 4) komen deze kleuren nog beter tot hun recht!
Wil je de kleuren nog intenser? Dan kun je de witbalans handmatig aanpassen wanneer je een silhouet gaat fotograferen. Zet de witbalans bijvoorbeeld op ‘bewolkt’ voor extra warme kleuren in je foto. Natuurlijk kun je dit ook prima in de nabewerking nog extra aanzetten.
7. Voorkom óf gebruik lens flare
Zodra je met tegenlicht gaat fotograferen, is de kans groot dat je lens flare in je foto krijgt. Je kunt lens flare herkennen aan de wazige zweem of lichte en gekleurde vlekken die in je beeld verschijnen. Dit kan mooi zijn, maar bij het fotograferen van silhouetten wil je dit vaak voorkomen.
Er zijn verschillende manieren waarmee je de kans op lens flare aanzienlijk kleiner maakt. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van een zonnekap op je objectief. En door ervoor te zorgen dat de zon of lichtbron niet direct in je camera schijnt. Lees mijn uitgebreide artikel over lens flare om alle tips tot je te nemen!
8. Creatief fotograferen met silhouetten
Nu je weet hoe je een silhouet kunt vastleggen op foto, is het tijd om hier creatief mee te worden. Denk niet alleen na over de houding van je model of over het onderwerp wat je op de foto gaat zetten. Maar probeer ook gebruik te maken van de achtergrond. Gebruik de zon of de maan bijvoorbeeld in je concept. Of gebruik transparante items zoals doeken en sjaals of bellenblaas om mee te experimenteren.
Ook als je zonder model gaat fotograferen zijn silhouetten interessant. Van bloemen en planten tot dieren en van landschap tot een skyline.
9. Silhouet door schaduw
Als we het hebben over het fotograferen van een silhouet, gaat het eigenlijk altijd om een persoon of object dat als silhouet dient. Maar schaduwen zijn eigenlijk ook silhouetten die je kunt fotograferen. Denk bijvoorbeeld aan de schaduw van een gek wezen, die je op de muur kunt maken door middel van je handen.
Zijn de omstandigheden er niet om een silhouet te kunnen fotograferen, maar zie je wel mooie schaduwen op een muur? Probeer dan hier eens mee aan de slag te gaan!
10. Rimlicht of randlicht
In het hele artikel heb ik het over een donkere voorgrond en een lichte(re) achtergrond. Maar er zijn ook foto’s van silhouetten die tegen een donkere achtergrond worden gemaakt. Deze foto’s zijn meestal studiofoto’s en de techniek die gebruikt wordt heet randlicht of rim licht. Dit wil zeggen dat je het onderwerp van achteren of schuin-achter belicht en géén licht op de achtergrond laat vallen.
Door deze belichtingstechniek toe te passen krijg je een subtiele rand licht om je onderwerp heen, terwijl de voorkant compleet zwart blijft zonder enig detail. En omdat er ook geen licht op de achtergrond valt, blijft ook deze donker. Je kunt hier hele mooie en kunstzinnige foto’s mee maken. Maar ook sensuele beelden (bijvoorbeeld voor boudoir fotografie) waarin je veel aan de verbeelding overlaat.
11. Gebruik silhouetten voor double exposure
Ken jij de termen double exposure of multiple exposure? Dit wil zeggen dat je een foto meerdere keren belicht. Vroeger, met fotorolletjes, werd het rolletje niet doorgedraaid na het maken van een foto maar werd er een tweede (of derde) foto overheen genomen. De foto’s gaan met elkaar mengen en dit geeft bijzondere resultaten.
Een silhouet is perfect om te gebruiken voor multiple exposure! Zelf maakte ik afgelopen voorjaar nog zo’n foto door een portret te combineren met een architectuurfoto. Sommige camera’s geven de mogelijkheid om zulke foto’s in je camera zelf te maken. Heb je dat niet? Dan zijn er ook allerlei manieren in de nabewerking om dit te doen!
[foto]
12. Contrast verhogen in de fotobewerking
Is het fotograferen van silhouetten niet helemaal gelukt zoals je had gehoopt? Dan heb je altijd de nabewerking nog! Probeer de schaduwen en zwarte tinten in de nabewerking nog wat donkerder te maken, zodat je silhouet echt donker wordt en geen details meer bevat. Ook kun je het contrast verhogen waardoor er automatisch meer verschil komt tussen de voorgrond en de achtergrond.
Hopelijk heb ik je met deze tips op weg kunnen helpen bij het maken van mooie foto’s met silhouetten. Het fotograferen van een silhouet vergt wat oefening, maar het geeft ook hele toffe resultaten. Veel plezier en succes!
