Met de witbalans zorg je ervoor dat de kleuren die je ziet ook hetzelfde overkomen op je foto. Iedere lichtbron heeft namelijk een andere kleurtemperatuur. En hierdoor zien kleuren er anders uit op beeld. Met de witbalans geef je aan je camera door met wat voor soort licht je de foto maakt. De camera zet deze informatie dan om in instellingen die zorgen voor de juiste kleuren.
Wat is witbalans?
De witbalans is een instelling in je camera waarmee je aangeeft met wat voor licht je fotografeert. De camera gebruikt deze informatie om te zorgen dat de kleuren die je vastlegt overeenkomen met de kleuren zoals jij ze ziet. Wit hoort dus echt wit te zijn op je foto, en niet licht blauw, licht groen of licht roze. Je hersenen corrigeren dit automatisch, maar een camera moet hierbij een handje geholpen worden.
Iedere lichtbron heeft een andere kleurtemperatuur. Zo is daglicht een stuk koeler van kleur dan een gloeilamp. De kleurtemperatuur wordt gemeten in ‘Kelvin’.Hoe hoger het getal, hoe blauwer het licht en hoe lager het getal, hoe geler het licht.
Hoe gaat je camera om met kleur en kleurtemperatuur?
De witbalans staat standaard ingesteld op ‘automatisch’, wat in veel gevallen prima werkt. De camera corrigeert dan de kleurtonen tot een beeld met neutrale kleuren die realistisch zijn. Je zult weinig last hebben van een kleurzweem. Zeker wanneer je met daglicht fotografeert.
Maar er zijn ook situaties waarbij je camera van slag raakt. Bijvoorbeeld wanneer je een foto wilt maken die voornamelijk uit één kleurtint bestaat. Denk aan rood fruit tegen een rode achtergrond. De hele foto heeft dan warme tinten. Maar de camera gaat dit compenseren om een neutrale foto te kunnen maken. Het gevolg? De witbalans zal veel koeler zijn waardoor je foto niet realistisch oogt en grauwer overkomt.
Wil je dit voorkomen? Dan zijn er twee manieren: vooraf of achteraf. Je kunt, vooral als je in RAW fotografeert, achteraf makkelijk de kleurtemperatuur bijstellen. Mocht je het direct willen aanpakken, stel dan de witbalans van je camera in. Dit kan met de voorinstellingen voor verschillende soorten licht (zoals daglicht, lamplicht of flitslicht), maar ook handmatig met een grijskaart.
Hoe stel ik de witbalans in?
Optie 1: voorgeprogrammeerde instellingen
Wil je de witbalans van automatisch (AWB) afhalen en zelf instellen? Ga dan naar de knop WB (witbalans) en kies uit één van de voorgeprogrammeerde instellingen. Hieronder zie je de verschillende mogelijkheden die je hiervoor hebt.
- Automatische witbalans (AWB)
- Daglicht, gemiddelde instelling
- Bewolkt weer, maakt de foto warmer
- Schaduw, maakt de foto nog warmer
- Lamplicht, maakt de witbalans koeler
- TL verlichting, maakt de witbalans wat meer magenta
- Flitslicht, iets koeler dan daglicht
- Handmatig instellen van de witbalans
Optie 2: gebruik een grijskaart
Als de juiste kleur heel nauwkeurig komt wordt er vaak gebruik gemaakt van een grijskaart. Deze kaart houd je volledig in beeld op de plek waar je gaat fotograferen. Vervolgens kies je bij de witbalans-instellingen voor de handmatige instelling. De camera maakt een foto van het grijze vlak en bepaalt op die manier wat de witbalans moet zijn. De kaart is namelijk neutraal grijs, een goede basis voor de kleurtemperatuur.
Je kunt de grijskaart ook gebruiken in de eerste paar testshots, terwijl de witbalans van je camera gewoon op automatisch (AWB) staat. Op die manier kun je tijdens het nabewerken van je foto de juist witbalans prikken. Dit doe je met het ‘pipetje’. Hiermee maak je de grijskaart neutraal grijs, waardoor alle andere kleuren direct ook naar de werkelijkheid worden aangepast.
Optie 3: handmatig Kelvin instellen
Als laatste kun je de kleurtemperatuur ook nog helemaal handmatig instellen door zelf een keuze te maken in de waarde van de witbalans. Zoals al eerder aangegeven zijn dit waarden in Kelvin.
De kleurtemperatuur achteraf aanpassen voor sfeer!
Het aanpassen van de witbalans zul je in de praktijk waarschijnlijk niet heel vaak doen. De automatische witbalans (AWB) werkt in de meeste vallen goed genoeg! Toch zul je in de nabewerking van je foto’s regelmatig wijzigingen aanbrengen in de witbalans. Deels om de witbalans te optimaliseren, en deels om een bepaalde sfeer in je foto te krijgen. Zo maak ik mijn foto’s vaak net wat warmer van kleur dan ze origineel zijn.
Dit aanpassen doe je in de fotobewerking software. Dit kan een app zijn op je smartphone of een programma op je computer. Bijvoorbeeld Adobe Photoshop of Lightroom. Of de app snapseed. De beste manier is om dit met een RAW bestand te doen, dat geeft de meest optimale kwaliteit. Maar het kan ook met een JPG foto, zeker als je de foto op je telefoon wilt bewerken.
In welk programma of welke app je ook bezig gaat. Er is altijd wel een slider of functie waarmee je de kleurtemperatuur kunt bewerken. Zet hem warmer voor een warmere en zomerse sfeer, of verzet de slider juist naar de blauwe kant voor meer moody foto’s.
Succes met het toepassen van de juiste witbalans op je foto. Bij vragen kun je altijd een reactie achterlaten in de comments.
10 Reacties
Wat een handige tips! Bedankt! Eventjes wat meer mijn witbalans in de gaten houden tijdens het fotograferen dus 🙂
Wat een fijne tips zeg! Ik vind het soms wel lastig om de witbalans mooi te krijgen, ik ga bovenstaande tips eens proberen en een grijskaart aanschaffen.
Goede tips! Ik vind dit zelf best wel moeilijk, meestal corrigeer ik het achteraf in Photoshop (voor zover dat dan weer lukt, haha).
Huh, hoe werkt het precies met de grijskaart dan? Ik corrigeer foto’s gewoon achteraf in Photoshop 🙂
Wat belachelijk dat ik de helft hiervan niet wist/snapte ;). Heel handig dit soort basis-artikeltjes voor leken als ik, dankjewel!
Goed artikel!
Eigenlijk is de witbalans één van de weinige dingen die ik echt helemaal nooit aanpas, omdat ik altijd in Raw schiet. Maar nu, in de winter merk ik dat als ik ga filmen, het wel gelijk wil doen. Voor bloggers dus niet alleen voor foto’s handig.
Wat een goede tips!
Fijn deze tips op een rijtje. Ik fotografeer graag in JPEG maar ga nu het theater in en begrijp dat met name de kleuren aanpassen achteraf makkelijker gaat in Raw maar hoe groot is dat verschil nu eigenlijk? Kun je ook met eentotaal verkeerd ingestelde witbalans dit bij een raw foto nog corrigeren of moet je er wel een beetje bij in de buurt zitten? Je kunt een compleet overbelichte foto in Raw tenslotte ook niet meer goed krijgen dus je moet wel een beetje weten waar je mee bezig bent toch? Of is het vooral omdat de witbalans instellen met wisselende kleuren licht gewoon niet te doen is en dat je altijd afhankelijk bent van het instellen van de kleur achteraf (nabewerking) bij theaterfotografie? Ik ben benieuwd…
Hoi Mariken, ik heb ook een heel artikel over theaterfotografie mocht je dat interessant vinden! > https://www.fotografille.nl/tips/10x-tips-fotograferen-in-een-theater
Maar om antwoord te geven op je vraag, uit eigen ervaring merk ik dat dat bij theaterfotografie met gekleurde lampen fotograferen in RAW wel echt een must is. Vooral felle blauwe en rode lampen kunnen zorgen voor gekke vlekken in je foto’s. En dit kun je wat verzachten door met de witbalans in je RAW file te spelen. Bij JPG zijn die vlekken er en die krijg je niet zomaar meer weg. Ik zou dus zeker op RAW (of JPG+RAW) fotograferen. Als je beide doet, kun je later goed het verschil zien. Succes!