Je hebt vast eens van de term lens flare gehoord als het over fotografie gaat. Maar wat is lens flare precies? En hoe kun je er het beste mee omgaan bij het maken van foto’s? In dit artikel deel ik alle informatie die je nodig hebt!
Maak jij weleens foto’s tegen het licht in? Dan heb je zeker eens lichte of gekleurde vlekken, strepen, kransen of andere vormen in je foto zien verschijnen. Dit noem je lens flare. Of je het mooi en sfeervol vindt of dat je er liever vanaf wilt is aan jou, maar hiervoor is het handig om te weten wat het precies is.
Wat is lens flare?
Lens flare is een zichtbare afwijking (artefact) in je foto. Vaak in de vorm van een overbelichte vlek, streep of kans, of een complete waas over het gehele beeld. Je foto krijgt hierdoor minder contrast en detail. Lens flare ontstaat door fel licht dat verstrooid wordt binnenin het objectief van je camera, voordat het licht op de sensor valt.
De verstrooiing vindt plaats in het mechanisme van het objectief, onder andere door interne reflectie. Hoe meer onderdelen er in het objectief zitten, hoe groter de kans op verstrooid licht. Hierdoor heb je meer last van lens flare bij een zoomlens dan bij een objectief met een vast brandpunt.
Zoals ik aangaf krijg je lens flare voornamelijk bij heel fel licht dat direct in het objectief schijnt. Maak je veel foto’s met tegenlicht? Dan heb je hier zeker al eens mee te maken gehad. Hoe je dit kunt voorkomen, lees je verderop in dit artikel.
Lens flare voorkomen
De meeste fotografen proberen de lichtvlekken in hun foto te voorkomen. Vooral omdat je er zelf weinig invloed op hebt. De kans is dus groot dat er artefacten precies over belangrijke details van je foto komen, zoals bijvoorbeeld een gezicht. En dat is zonde! Gelukkig zijn er enkele technieken of accessoires waarmee je lens flare kunt voorkomen of verminderen:
- Gebruik een zonnekap
De makkelijkste manier om lens flare te verminderen is door een zonnekap te gebruiken. Deze cilindervormige kap koop je in dezelfde diameter maat als je objectief. Vervolgens schroef je de zonnekap voor op je lens. Wanneer je gebruik maakt van een zonnekap is het lastiger voor het licht om direct in de lens te schijnen. Er zitten nu namelijk nog enkele centimeters extra bescherming voor. - Ga in de schaduw staan
Tegenlicht is prachtig, maar je hoeft niet zelf in de volle zon te staan om met tegenlicht te fotograferen. Verplaats een paar stappen en kijk of je dan in de schaduw kunt staan. Bijvoorbeeld in de schaduw van een boom, een gebouw of een voertuig. Zodra je in de schaduw staat, valt er geen direct zonlicht meer in je lens. - Verander je compositie
Zie je de zon in je compositie? Dan is de kans groot dat je lens flare in je foto krijgt. Verander op zulke momenten van compositie om de zon eruit te krijgen. Draai een stukje naar links of naar rechts, zoom in totdat de zon buiten je beeld is of verberg de zon achter een boom of ander object. Zodra de zon niet meer zichtbaar is in de zoeker van je camera, is de kans op lens flare ook een stuk afgenomen. - Verberg de lichtbron
Naast het veranderen van je compositie, kun je ook bewust de lichtbron verbergen als je wel het felle tegenlicht wilt. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de zon of lamp recht achter je model staat. Je krijgt dan wel het effect van het tegenlicht, maar het licht wordt geblokkeerd waardoor het niet direct in je objectief kan schijnen. Verberg je de zon achter een object, maar is hij nog half zichtbaar? Dan kun je experimenteren met het maken van een ster vorm van de zon.
Mooi gebruik maken van het verstrooide licht
Lens flare is zeker niet altijd vervelend. Het kan namelijk ook veel sfeer brengen in je foto! Je kunt het op creatieve manieren gebruiken om je foto’s juist dat beetje extra te geven. Denk bijvoorbeeld aan fotoshoots met gezinnen, koppels, zwangere vrouwen, huisdieren, portretten of bij trouwfotografie. Allemaal vormen van fotografie waarbij sfeer heel veel toevoegt en een gecontroleerde vorm van lens flare dus helemaal niet erg hoeft te zijn.
Maar hoe zorg je ervoor dat je de lens flare op de juiste manier kunt inzetten? Dit is heel lastig, iedere camera, ieder objectief en ieder standpunt reageert anders op het felle licht. Je kunt dus nooit vooraf helemaal inschatten hoe het eruit komt te zien in je foto. Zorg er daarom voor dat je regelmatig terug kijkt naar het resultaat en kunt bijsturen als dat nodig is. Het laatste wat je wilt is een lelijke vlek op een belangrijke plek in je foto. Pas dus zeker op met tegenlicht en probeer verschillende dingen uit.
Lens flare verwijderen in Photoshop
Het verwijderen van lens flare in programma’s zoals Photoshop is enorm lastig. Er is niet 1 techniek die je kunt gebruiken, aangezien lens flare in vele soorten en maten in je foto zichtbaar kan zijn. Hieronder ga ik je toch wat tips geven die je uit kunt proberen als je heel graag van je lichtvlekken af wilt in een bepaalde foto.
- Waas over je foto
Heeft het verstrooide licht ervoor gezorgd dat er een waas over je foto zit? Probeer je foto dan te verhogen in contrast en in detail. Maak bijvoorbeeld gebruik van Camera RAW (filter > Camera RAW filter…) en speel met de sliders ’textuur’, ‘lokaal contrast’ en ‘nevel verwijderen’. Dit zijn hele fijne sliders die je helpen om meer contrast terug te krijgen in je foto. Zeker als er een vage waas overheen zit! - Gekleurde vlekken
Heb je felgekleurde vlekken in de vorm van een cirkel of hexagon in je foto? Bijvoorbeeld in groen of oranje? Dan kun je proberen om deze minder zichtbaar te maken door ze de kleur van de omgeving te geven. Dit doe je door een nieuwe laag in je lagenpalet van Photoshop te maken. Daarna kies je het penseel (brush) en selecteer je met het pipet de kleur in de foto die je wilt gebruiken voor de vlek.
Vervolgens schilder je met de zachte brush over de vlek heen. Ga nu terug naar het lagenpalet en zet de overvloeimodus van de laag op ‘kleur’. Zo neemt het deel van de foto waarop je hebt getekend, de kleur aan die je hebt uitgekozen. De vlek zal niet weg zijn omdat hij waarschijnlijk ook lichter is dan de rest van je foto, maar hij valt minder op omdat de felle kleur is aangepast. - Kleine vlekken verwijderen
Heb je kleine irritante vlekjes van lens flare in je foto? Probeer deze dan weg te krijgen met het retoucheerpenseel of met de stempel. Met deze twee tools kun je storende elementen in je foto verwijderen. Van een prullenbak in je landschap tot een toerist in je idyllische straatje. Maar dus ook vlekken, stippen of strepen die door lens flare komen. Hieronder deel ik een drietal Photoshop tutorials die je kunnen helpen bij het verwijderen van vlekken of oneffenheden.
– Zo gebruik je het retoucheerpenseel in Photoshop
– Toeristen verwijderen in je foto
– De reparatie-tool in Photoshop gebruiken
Verschil tussen lens flare en bokeh
Op het eerste oog kun je denken dat bokeh hetzelfde is als lens flare. Het kan er namelijk best wel hetzelfde uit zien in sommige foto’s. Maar dit is het zeker niet! Bokeh ontstaat door onscherpte in je foto. Het woord bokeh is ontstaan door het Japanse woord voor onscherpte: boke. Hoe meer onscherpte in je foto, hoe vager de achtergrond zal zijn.
Wanneer er highlights in je foto zitten zoals zonlicht dat ergens fel op schijnt, lampjes, glitter of reflecties kan de onscherpte van deze specifieke highlights opvallende lichtbollen maken. Hoe groot deze bollen zijn, is afhankelijk van de onscherpte die je instelt met het diafragma.
Bokeh kun je dus goed zelf gecontroleerd gebruiken en heeft niets te maken met licht dat direct in het objectief valt. Het geeft ook geen waas of beeld met weinig contrast, zoals bij lens flare wel het geval kan zijn.
Voorbeeldfoto’s!
Ik heb in mijn leven al heel veel foto’s met lens flare gemaakt. Sommige foto’s bewust, anderen onbewust. Maar hieronder deel ik er een aantal om je een goed beeld te geven van allerlei verschillende manieren waarop dit eruit kan zien in je foto’s. Je vind nog veel meer informatie en voorbeelden op de wikipedia pagina over dit onderwerp.
1 Reactie
[…] Goedkoop is de lens zeker niet, je kunt hem bij onder andere Kamera Express en Cameranu kopen voor euro 2.499,-. Hiervoor krijg je natuurlijk de lens, maar ook een lensdop, achterlensdop en de lenskap die je lens beschermt en zorgt voor vermindering van lens flare. […]