Abstracte fotografie is het maken van foto’s die los staan van de werkelijkheid. Beelden zonder herkenbaar onderwerp, maar met kleuren, vormen, lijnen of structuren. Een hele andere manier van fotograferen, maar zeker heel leerzaam en leuk om te doen! In dit artikel deel ik 10 tips voor het maken van abstracte foto’s.
Betekenis: Wat is abstracte fotografie?
Als je de definitie van abstract opzoekt via Van Dale, dan staat er ‘losgemaakt van de werkelijkheid’. Het tegenovergestelde van concreet of figuratief. Dit wil dus zeggen dat een abstracte foto in eerste instantie niet herkenbaar is. Je ziet geen boom, mens of object. Wat je wel ziet zijn composities die emoties uitdrukken. Bijvoorbeeld een lijnenspel, een vlakverdeling of een kleurrijke collage van vormen.
Abstracte fotografie kun je dus goed vergelijken met abstracte schilderkunst van bijvoorbeeld Kandinsky en Mondriaan. Maar dan gemaakt met je camera in plaats van een penseel en verf. Alle fotografie-regels mag je overboord gooien en je creativiteit is je grootste handvat om iets abstracts te creëren. Je hebt de vrijheid om alles wat je aandacht trekt te onderzoeken. Verwar abstract trouwens niet met minimalistisch. Dit kan goed samen, maar is zeker geen must.
10x tips voor abstracte fotografie
Wil jij ook beginnen met het maken van abstracte beelden? Hieronder deel ik 10 handige fotografie tips die je op een andere manier laten kijken. En dat helpt om met abstractie aan de slag te gaan! Ook zal ik diverse visuele voorbeelden en afbeeldingen van abstracte fotografie geven om je te inspireren.
1. Ga terug naar de basis (eenvoud)
Een goed beeld binnen abstracte fotografie bevat een sterke compositie om de aandacht van de kijker vast te houden. En om dit te krijgen, is het goed om terug te gaan naar de basis. De compositieregels zoals de Gulden Snede kunnen je hierbij helpen. In veel abstracte foto’s wordt gebruik gemaakt van geometrische vormen, scherptediepte en contrast.


2. Werk eens met een lange sluitertijd (ICM fotografie)
Ken jij de term ICM fotografie al? ICM staat voor ‘Intentional Camera Movement’ en dit wil zeggen dat je dus bewust bewogen foto’s maakt. Een bewogen foto is in de basis waardeloos, maar wanneer je deze techniek op een goede manier toepast kan het juist voor hele toffe abstracte fotografie zorgen!
Maar hoe doe je dat dan? Het makkelijkste is om hiervoor te fotograferen in de M-stand van je camera. Kies zelf welke je sluitertijd en diafragma je wilt gebruiken en kies dus voor een lange sluitertijd. En in plaats van je camera stil te laten staan op statief, ga je juist bewegen tijdens het maken van de foto! Je zit dit tegenwoordig veel in natuurfotografie, waarbij de camera bijvoorbeeld verticaal bewogen wordt voor een rij met bomen. Zo krijg je een interessant lijnenspel. Maar er zijn eindeloos veel mogelijkheden om deze techniek op toe te passen. Dus wees creatief!


3. Close-up of marco
Een van de makkelijkste manier om abstracte foto’s te maken is door dichter bij je onderwerp te komen. Dit kun je doen door in te zoomen of door macro te gaan. Bij grotere onderwerpen kun je prima met een zoomlens uit de voeten. Maar als je echt dichtbij wilt komen is een macrolens noodzakelijk om van dichtbij scherp te kunnen stellen. Heb je deze niet tot je beschikking? Dan kun je ook eens kijken naar close-up filters of voorzetlenzen.
Inzoomen op details kan zorgen voor een vervreemdend beeld omdat je niet (direct) herkent waar je naar kijkt. En dat is precies wat abstracte fotografie is. Dus ga op onderzoek uit naar objecten met interessante structuren, lijnen, vormen of andere elementen die goed uitkomen in close-up foto’s.


4. Light painting
Een andere makkelijke tip om te beginnen met abstracte fotografie, is door light painting uit te proberen. Met light painting fotografeer je met een lange sluitertijd op een donkere plek en gebruik je lichtbronnen om te ‘schilderen’ in je foto. Van kerstlampjes tot een zaklamp en van glowsticks tot een kaars. Iedere lichtbron is mogelijk en geeft een ander effect. Probeer het eens uit!
5. Gebruik bokeh in abstracte fotografie
Je hebt vast weleens gehoord van het woord bokeh. Dit woord geeft aan dat er onscherpte in je foto zit, meestal in de achtergrond. Dit kun je zelf instellen door het diafragma in te stellen op een klein getal (grote opening). Bokeh is het duidelijkste zichtbaar wanneer er grote contrasten in de achtergrond zitten. Bijvoorbeeld door highlights of lampjes. In dat geval zie je snel ronde bollen verschijnen.
Deze ronde bokeh bollen kun je goed gebruik in abstracte fotografie! Zet je autofocus om naar manual focus (meestal zit hiervoor een schuifje aan de zijkant van je objectief) en maak bewust onscherpe foto’s. Je zult zien dat dit, in combinatie met een groot diafragma’ voor toffe abstracte foto’s kan leiden.
6. Zoomen terwijl je afdrukt
Heb jij weleens uitgeprobeerd wat er gebeurt als je gaat zoomen terwijl je een foto maakt? Dit werkt natuurlijk alleen met een zoomlens. Maar het effect kan zeker interessant zijn! Je krijgt namelijk een radiale beweging in je beeld. Probeer het eens uit op verschillende soorten locaties. Bijvoorbeeld eentje met veel lampjes zoals bij een kerstboom of in een verlichtte winkelstraat. Of juist op een bewolkte dat in een bos. Dit zal hele andere effecten geven.
Hoe snel je moet zoomen is afhankelijk van je sluitertijd. Ook hier is het dus handig om een langere sluitertijd te kiezen zodat je de tijd hebt om je zoom te gebruiken. Combineer het ook eens met een flits, daarmee krijg je zowel een scherpte als de onscherpte van de bewegingen.

7. Gebruik reflecties
Reflectie in glas, water, metaal, spiegels of andere reflecterende materialen is altijd interessant om vast te leggen. Maar het is ook zeker een tip wanneer je met abstracte fotografie aan de slag wilt! De reflecties verliezen vaak al een deel van hun herkenbaarheid door de hoeken, bogen of andere vormen in de reflectie. Hierdoor krijg je een mengeling van kleuren, vormen en lijnen.
Lees ook eens: 7x creatieve foto’s maken vanuit huis: tips en inspiratie!
8. Speel met structuren in abstracte fotografie
Structuren zie je overal. Van grove structuren zoals de groeven in boomschors in de natuur tot minimale structuren die je met het blote oog amper kunt zien. Door de focus te leggen op zulke structuren, krijg je verrassende abstracte foto’s. Zeker wanneer je dit combineert met belichting. Probeer de structuur eens te benaderen met strijklicht van verschillende kanten. Je zult zien dat je iedere keer hele andere vormen ziet!


9. Schaduwen en licht
Ook met schaduwen kun je heel goed abstracte foto’s maken. Denk maar eens aan de schaduw op de muur wanneer de zon door de bladeren van een plant heen schijnt. Hierdoor ontstaan mooie vormen. Dit kun je zelf ook nabootsen met een lamp en verschillende voorwerpen. Van keukengerei tot een kanten gordijn, alles kan een interessante schaduw geven.
Daarnaast is ook licht een belangrijk onderdeel van (abstracte) fotografie. Door je onderwerp op een onalledaagse manier te belichten, zul je ook een vervreemdend effect krijgen. Bijvoorbeeld door het licht van onderen te laten komen, of juist tegenlicht te gebruiken. Keuze genoeg om mee te experimenteren!

10. Experimenteer met double exposure
Als laatste wil ik het nog even hebben over double exposure fotografie. Of eigenlijk multi exposure. Met deze techniek maak je 2 of meerdere foto’s over elkaar heen. Je belicht hetzelfde beeld dus meerdere keren. En dit kan perfect ingezet worden bij het maken van abstracte foto’s! Stel je maakt een foto van boomtakken tegen een blauwe lucht. Vervolgens maak je nog een foto, maar dan vanuit een andere hoek, en deze twee foto’s combineer je. Dan zul je een heel tof patroon krijgen.
Double exposure kun je bij verschillende camera’s in de camera doen. Maar als dat bij jouw camera niet lukt, dan kan het uiteraard ook achteraf in een fotobewerkingsprogramma zoals Photoshop.
Lees ook: 10x gratis fotobewerkingsprogramma’s
Dat waren mijn 10 tips voor abstracte fotografie. Hopelijk heb ik je kunnen inspireren om aan de slag te gaan met deze mooie en interessante vorm van fotografie. Succes en veel plezier!


2 Reacties
Leuk artikel en heel instructief. Je kan natuurlijk ook iets fotograferen dat al min of meer abstract is zoals een plat stuk roest en dan in ACR of LRC gaan spelen met de verzadiging, nevel toevoegen i.p.v. verwijderen en wat aan de kleurschuifjes trekken, zoals bijvoorbeeld deze foto van mij
https://gertvaneck.com/fotografie/varia/vincent-at-blavand-beach en andere foto’s die ik bij varia geplaatst heb. Ook voorbeelden met bewuste onscherpte.
[…] met programma’s als Midjourney en zo ook voor deze print. Ik vroeg de software om een abstracte en zomerse print met warme heldere kleuren en kreeg een paar opties. Na wat aanpassingen was ik […]