Macro filters, close-up filters en voorzetlenzen. Zo werkt het!

Lijkt macrofotografie je wel wat, maar wil je niet meteen een lens aanschaffen? Macro filters, close-up filters of macro voorzetlenzen kunnen je helpen ontdekken of deze tak van fotografie echt iets voor jou is! Wat de filters precies doen, dat leg ik je in dit artikel uit.

Verschillende vormen van fotografie kun je meestal op meerdere manieren uitoefenen. De meest bekende en kwalitatieve manier is om een lens te kopen. Wil je wildlife fotograferen, dan koop je een telelens. Wil je macrofotografie gaan doen, dan koop je een macro lens. Maar lenzen zijn prijzig! En als je nog niet zeker weet of deze vorm van fotografie iets voor je is, dan kan de prijs je tegenhouden om het uit te proberen. Gelukkig zijn er ook accessoires te koop die helpen bij bepaalde technieken. In het geval van macrofotografie zijn dat bijvoorbeeld tussenringen en macro filters. Over dat laatste gaan we het vandaag uitgebreid hebben!

Wat zijn macro filters / macro voorzetlenzen?

Filters zijn glazen ringen die je op de voorkant van je lens kunt schroeven. Daarom zijn filters in allerlei filtermaten beschikbaar. Deze maat is dezelfde maat als de diameter van je lens (niet te verwarren met de brandpuntsafstand) en het maakt niet uit welk merk je lens heeft. Die vind je terug op je lens zelf. Ieder filter heeft een bepaalde werking. Zo kun je bijvoorbeeld met een polarisatiefilter reflecties grotendeels verwijderen terwijl je met een grijs-filter voor langere sluitertijden kunt zorgen.

Macro filters worden ook wel macro voorzetlenzen genoemd en werken als een soort vergrootglas. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes, van +1 t/m +5 en +10. Hoe hoger het cijfer, hoe sterker de vergroting. En hoe sterker de vergroting, hoe dichter je bij je onderwerp kunt komen voor een scherpe foto. De macro voorzetlenzen kun je dus op je gewone lens gebruiken om hier een macrolens van te maken. Ideaal voor het fotograferen van bloemen, insecten, miniatuur figuren of andere details.

Fotograferen met de macro filters

Voor dit artikel had ik drie verschillende macro filters van het kwalitatieve merk B+W te leen. De +2 en +4 filters voor mijn Canon 24-70mm F2.8 lens (filtermaat 77) en de +10 filter voor mijn Canon 50mm f1.8 lens (filtermaat 52). Omdat je de filters kunt stapelen kon ik +6 krijgen voor mijn 24-70mm lens. De filters werken heel makkelijk. Je haalt je filter uit de verpakking, schroeft hem voor op je lens en je kunt gaan fotograferen. De filters in combinatie met mijn 24-70mm lens werkten erg goed! De autofocus bleef gewoon werken en je verliest weinig tot geen licht met het filter. Je hoeft dus niet ineens een langere sluitertijd of een hogere ISO aan te houden wanneer je met macro filters gaat fotograferen.

Om het voor jullie duidelijk te maken heb ik dobbelstenen gebruikt als onderwerp. Iedereen weet ongeveer hoe groot een gemiddelde dobbelsteen is. De eerste foto hieronder is gemaakt met de Canon EF 24-70mm f/2.8 lens op 70mm brandpuntsafstand en diafragma f/2.8 en zonder verdere filters. De foto’s daarna zijn gelijk qua instellingen en laten zien wat het verschil is met een +2, +4 en +6 macro filter. Je ziet dat je stukken dichter bij je onderwerp kunt komen voor een scherpe foto!

Persoonlijk vind ik deze combinaties erg fijn. De kwaliteit blijft goed en het is fijn dat je gewoon kunt blijven fotograferen zoals je gewend bent. De macro voorzetlenzen zorgen ervoor dat de onscherpte van het diafragma nog extra sterk wordt. Het kan dus zijn dat je voor sommige foto’s je diafragma-opening wilt verkleinen. In dat geval ga je natuurlijk wel achteruit qua licht dat binnenvalt op je sensor. Hier kom ik later in het artikel nog op terug.

Macro filter +10 op 50mm lens

Hierboven probeerde ik de +2 en +4 filters uit. Nu werd het tijd voor de +10 filter! Deze filter ontving ik voor mijn 50mm lens, omdat de maat tijdelijk niet beschikbaar was voor mijn andere lens. Zoals je hieronder kunt zien kon ik met de 50mm lens minder dichtbij komen dan met de 24-70mm lens hierboven. Iedere lens heeft een andere minimale afstand om scherp te stellen. Maar toen ik de +10 macro filter op de lens schroefde werd deze afstand enorm verkleind. Hiermee kon ik nog dichter bij de dobbelstenen komen dan met de +6 hierboven! Met deze lens kon ik alleen niet meer gebruik maken van de autofocus. In dit geval kon ik alleen nog maar manual focussen door zelf de juiste afstand tussen de camera en het onderwerp te bepalen.

Dit geeft een erg leuk effect! Daarom ben ik nog met bloemen gaan experimenteren om te zien wat dat voor resultaat oplevert. Ook dit geeft een mooi effect. Zorg er wel voor dat je je diafragma-opening niet te groot hebt staan. Dan blijft er wel erg weinig over van je scherpte.

Voor- en nadelen van de filters

Zoals je ziet ben ik enorm enthousiast over deze B+W macro filters! Voor een goede macrolens ben je al snel een paar honderd euro kwijt, terwijl je met deze filters voor een paar tientjes al heel goed uit de voeten kunt. Toch wil ik je naast door voordelen ook even op de nadelen van macro voorzetlenzen wijzen.

Voordelen macro filters

• Geen nieuwe lens kopen, maar iedere lens omtoveren naar een macrolens voor weinig geld. Let goed op je filtermaat en koop desnoods een adapter ring om de filters op meerdere lenzen te kunnen gebruiken. Ideaal.
• Je kunt de filters stapelen door ze op elkaar te schroeven. Als je dus een +2 en +4 filter hebt gekocht, kun je er een +6 filter van maken. Ideaal dus.
• De filters zijn klein en licht in gewicht. Je neemt ze dus makkelijk mee als je naar buiten gaat om in de natuur insecten of bloemen te fotograferen.
• Ieder merk lens kan gebruik maken van de macro voorzetlenzen. Mocht je dus ooit wisselen van cameramerk, dan blijven je filters gewoon bruikbaar.

Nadelen macro filters

• Omdat je een extra laag over het glas van je lens zet, worden je foto’s iets minder scherp. Hoe beter de macro filter is van kwaliteit (meestal dus wat duurder), hoe minder verlies je hebt in scherpte van je foto’s.
• Door de filters krijg je wat meer last van chromatische aberratie. Dit zijn de gekleurde randen die je om onderwerpen in je foto ziet.
• Meestal kun je de autofocus gewoon blijven gebruiken. Maar bij mijn 50mm lens in combinatie met de +10 macro filter ging dat niet. Hiermee kon ik alleen nog maar van dichtbij scherpstellen met de manual focus. Ik had dus geen keuze meer om het onderwerp minder close-up in beeld te brengen. Er was nog maar één stand mogelijk. Probeer dus uit hoe jouw lens reageert in combinatie met macro filters.

Via mijn Instagram kreeg ik al onwijs veel enthousiaste reacties op de Stories die ik hierover maakte. Hopelijk maakt dit artikel nog een en ander duidelijk voor de mensen die macro filters willen kopen. Wist je dat je met een reverse ring ook je gewone lens in een macrolens kunt omtoveren? Heb je vragen, laat het me dan weten!

Met dank aan Degreef & Partner voor het lenen van de macro voorzetlenzen.