Het noorderlicht (Poollicht) is een van de meest adembenemende natuurverschijnselen op aarde. Het spektakel van de kleurrijke lichtshow aan de nachtelijke hemel is een unieke ervaring. Het noorderlicht fotograferen kan alleen wel een uitdagende taak zijn. In dit artikel deel ik tips en trucs om dit schouwspel en de schoonheid ervan vast te leggen.
Wat is het noorderlicht?
Het noorderlicht, ook wel Aurora Borealis of Poollicht genoemd, is een natuurverschijnsel dat voornamelijk in de poolgebieden te zien is. Het wordt veroorzaakt door geladen deeltjes die van de zon komen en in de atmosfeer van de aarde botsen. Het resultaat van deze botsing is een prachtige kleurrijke lichtshow die de nachtelijke hemel verlicht. Het noorderlicht is vooral bekend vanwege de prachtige groene, roze en paarse kleuren die het kan hebben. Hierdoor is het een populaire attractie onder toeristen die het fenomeen willen ervaren en fotograferen.
Wanneer kun je het noorderlicht fotograferen?
Het noorderlicht is voornamelijk te zien tijdens de wintermaanden, van september tot en met maart. Dit komt omdat het in deze periode donker genoeg is om het poollicht goed te kunnen zien. Daarnaast zijn de nachten langer en is de kans op heldere luchten groter. En een heldere lucht heb je nodig want bewolking zal het zicht op het noorderlicht belemmeren.
Daarnaast is het belangrijk om op een plek te zijn waar het donker genoeg is, ver weg van stadslichten en andere lichtvervuiling. Op die manier kun je het noorderlicht het beste zien en fotograferen. Houd de weersvoorspellingen dus goed in de gaten.
Locaties om het noorderlicht te fotograferen
Ben jij benieuwd waar je het noorderlicht kunt fotograferen? Er zijn verschillende locaties op aarde waar dit fenomeen regelmatig te zien is. Hier zijn enkele populaire locaties in de buurt van Nederland. Wil je verder weg? Dan zijn Canada en Alaska ook prachtige gebieden!
IJsland
IJsland is een populaire bestemming voor het noorderlicht. Het eiland ligt namelijk dicht bij de poolcirkel en heeft daardoor de ideale omstandigheden om het noorderlicht te zien. Bovendien is IJsland een dunbevolkt land, waardoor er weinig lichtvervuiling is en het donker genoeg is om het noorderlicht goed te kunnen zien.
Er zijn verschillende plekken in IJsland waar je het noorderlicht kunt fotograferen. Een van de meest populaire plekken is Thingvellir National Park, dat op ongeveer drie kwartier rijden van Reykjavik ligt. Hier kun je de gekleurde lucht fotograferen boven de schilderachtige Almannagja-kloof en het Thingvallavatn-meer. Dit nationale park is ook niet voor niets onderdeel van Unesco werelderfgoed.
Een andere populaire plek is Jokulsarlon, een gletsjermeer aan de zuidkust van IJsland. Hier kun je het noorderlicht fotograferen boven de bevroren ijsbergen en het water van het meer.
Noorwegen
Ook Noorwegen staat bekend als een van de beste plekken ter wereld om het noorderlicht te zien en fotograferen. De meest populaire gebieden zijn Tromsø en de Lofoten-eilanden. Hier is de kans op het zien van het noorderlicht hoog vanwege de locatie en het gunstige klimaat. Daarnaast zijn er tal van andere plaatsen in Noorwegen waar het noorderlicht regelmatig te zien is, zoals de regio’s Alta, Finnmark en Svalbard.
Finland
Finland is een andere goede bestemming voor het vastleggen van het poollicht. Vooral de regio Lapland staat bekend om zijn spectaculaire noorderlicht-shows. De stad Rovaniemi (de thuisbasis van de kerstman!) is een van de beste plaatsen om het noorderlicht te zien en te fotograferen vanwege de relatief lage lichtvervuiling. Een andere geweldige plek om het poollicht te zien is Kilpisjärvi, een klein dorpje in het uiterste noordwesten van Finland, omringd door bergen en meren.
Lees ook: Tip | Noorderlicht fotograferen in Nederland!
Wat heb je nodig om het noorderlicht te fotograferen?
Om het poollicht te fotograferen, heb je een aantal items nodig om ervoor te zorgen dat je de beste resultaten krijgt. Hieronder vind je de belangrijkste benodigdheden wanneer je op pad gaat.
Camera en groothoeklens
Het fotograferen van het noorderlicht met een camera op de automatische stand is erg lastig. Gebruik dus bij voorkeur een systeem- of spiegelreflexcamera waarbij je de instellingen zelf handmatig kunt bepalen. Zo heb je volledige controle over de het resultaat.
Qua objectief zou ik kiezen voor een groothoeklens. Deze lens is ideaal voor het fotograferen van dit spectaculaire natuurverschijnsel omdat het de een groot deel van de omgeving in beeld brengt. Hierdoor kun je niet alleen het noorderlicht vastleggen, maar ook het landschap meenemen in je foto’s.
Statief + afstandsbediening
Een statief is nodig om de camera stabiel te houden tijdens het fotograferen. Dit voorkomt onscherpe beelden door beweging van de camera. En dat is geen onnodige luxe wanneer je met een langere sluitertijd fotografeert. Wil je nog minder kans op bewegingsonscherpte? Gebruik dan een afstandsbediening. Dit is handig om de trilling van het indrukken van de afdrukknop te voorkomen.
Extra batterijen en geheugenkaarten
Het kan lang duren om het perfecte beeld te krijgen, dus het is altijd goed om extra batterijen en geheugenkaarten bij de hand te hebben. Het laatste wat je wilt, is dat je batterij leeg raakt of dat je geheugenkaart vol is op het moment dat het noorderlicht op zijn best is. Daarnaast kunnen batterijen niet goed tegen de kou. Ze zullen dus stukken sneller leeg zijn dan dat je in Nederland gewend bent. Bewaar ze dus bij voorkeur op een warme plek (bijv. in een binnenzakje van je jas) wanneer je ze niet gebruikt.
Zaklamp
Voor het fotograferen van het noorderlicht zoek je een donkere plek op. Een zaklamp is dan handig voor het verlichten van het pad naar je fotolocatie. Maar ook om je camera goed te positioneren en om de juiste instellingen te vinden.
Warme kleding en schoenen
De winter in landen waar je het noorderlicht goed kunt zien is koud. Bescherm jezelf dus goed tegen de kou als je ’s avonds of ’s nachts op pad gaat. Kleed je warm aan en draag goede schoenen om comfortabel te blijven terwijl je wacht op het noorderlicht. Lees ook: Koude handen voorkomen tijdens fotograferen in de kou.
Camera instellingen om het noorderlicht te fotograferen
Hoera, je staat op een prachtige plek en het is een heldere nacht. De kans is groot dat het noorderlicht zich vanavond laat zien. Tijd om je camera alvast goed in te stellen, zodat je direct aan de slag kunt als het zover is. Eerder gaf ik al aan dat het handig is om een systeemcamera of spiegelreflexcamera te hebben. Dan kun je in de handmatige M-stand fotograferen, waarbij je volledige controle hebt over de instellingen.
Diafragma
Kies voor een kleine scherptediepte (klein F-getal) bij het fotograferen van het noorderlicht. Je fotografeert namelijk op een donkere plek met zo min mogelijk omgevingslicht. Door je diafragma ver open te zetten kan er veel licht op de sensor van je camera vallen. En op die manier hoeft je ISO minder hoog én is je sluitertijd minder lang. Een diafragma van F/2.8 tot F/5.6 is een goede keuze voor het fotograferen van het poollicht.
Sluitertijd
Hoe korter je sluitertijd kan zijn, hoe scherper je de stralen van het noorderlicht kunt vangen in je foto. Begin met een sluitertijd van 10 of 15 seconden en kijk hoe dit uitpakt. Zijn je foto’s te donker? Probeer dan je ISO wat omhoog te zetten en andersom. Een langere sluitertijd dan 30 seconden is niet aan te raden, dan vervliegt de kleur sneller door de bewegingen van de gekleurde waaiers. Daarnaast worden de sterren in de hemel dan streepjes door de beweging van de aarde.
ISO-waarde
De ISO-waarde bepaalt de lichtgevoeligheid van je camera. Deze instelling zet je zo laag als het kan. Maar schroom zeker niet om hem wat hoger te zetten als dat nodig is. Liever iets meer ruis in je foto dan te veel onscherpte of een te lange sluitertijd. Afhankelijk van je camera en de hoeveelheid omgevingslicht kies je een ISO tussen 200-1600.
Overige technieken
Fotografeer altijd in RAW wanneer je het noorderlicht gaat fotograferen. Op die manier heb je de meeste vrijheid in het nabewerken van je foto’s. Er zitten namelijk veel meer details en gegevens in een RAW bestand dan in een JPG file.
Vind je het lastig om scherp te stellen in een donkere omgeving? Lees dan mijn artikel Fotograferen in het donker: hoe maak ik scherpe foto’s bij weinig licht?
Noorderlicht fotograferen met een smartphone
Wil jij het noorderlicht met je smartphone fotograferen? Dat is lastig, maar zeker niet onmogelijk! Hieronder deel ik wat tips die je kunnen helpen om ook met je telefoon foto’s van dit fenomeen te maken.
- Heeft de camera van jouw smartphone de mogelijkheid om zelf instellingen te bepalen? Dan vind je dit meestal onder een knop ‘PRO’ of ‘Manual’. Gebruik dit scherm voor zoveel mogelijk vrijheid. Selecteer hier zelf een lage ISO, een hoge sluitertijd en pas desnoods de witbalans aan.
- Heeft jouw telefoon geen handmatige instellingen? Probeer je foto’s dan onder te belichten. Meestal doe je dit door het balkje dat op je beeld verschijnt bij het scherpstellen. Schuif hem naar beneden om je foto donkerder te maken.
- Zet de HDR-functie uit! Hiermee wordt de belichting automatisch aanpast en dat zal een verkeerd effect hebben op het noorderlicht.
- Gebruik een statief of een stabiele ondergrond om bewegingsonscherpte te voorkomen. Wist je dat er ook opzetstukken zijn om je mobiel op een camerastatief te bevestigen?
- Heeft jouw smartphone een speciale ingebouwde groothoeklens? Activeer deze dan als je gaat fotograferen. Je kunt ook gebruik maken van opzetlensjes voor je smartphone.
- Heeft jouw smartphone een functie voor nachtfotografie? Probeer dit dan eens uit en kijk of dit een positief effect heeft.
Houd er rekening mee dat het fotograferen van het noorderlicht met een smartphone niet dezelfde kwaliteit zal opleveren als met een systeemcamera of spiegelreflexcamera. Maar met deze tips kan je wellicht toch mooie foto’s maken als je geen camera bij de hand hebt.
3x extra noorderlicht fotografie tips
Bij het fotograferen van het noorderlicht zijn niet alleen de technische instellingen en je camera apparatuur van belang. Ook de compositie van je foto draagt bij aan het eindresultaat. Hieronder volgen nog enkele extra tips zodat je zeker thuiskomt met een verbluffende lading aan foto’s.
Kies een interessante voorgrond
Het noorderlicht kan nog indrukwekkender worden als je het combineert met een interessante voorgrond. Zoek bijvoorbeeld naar bergen, bomen, water of een gebouw om als onderwerp te dienen in de foto. Door het noorderlicht boven deze voorgrond te plaatsen ontstaat er diepte. En dat geeft een extra dimensie aan de foto.
Maak gebruik van de lijnen
Kijk ook naar de lijnen in de omgeving en gebruik deze in je compositie. Zo kun je bijvoorbeeld het noorderlicht fotograferen boven een kronkelende weg, of tussen twee bergen door. Door de lijnen mee te nemen in de foto wordt het noorderlicht nog dynamischer en spannender.
Speel met de verhoudingen en menselijke maat
Ken jij de term ‘menselijke maat’ al? Dit wil zeggen dat je iets in je foto verwerkt waarbij de kijker een gevoel van formaat krijgt. Zo kun je bijvoorbeeld een klein dorpje onder het noorderlicht fotograferen. Omdat je ongeveer weet hoe groot huizen zijn, snappen je hersenen de verhoudingen in de foto. Op die manier lijkt het dorpje nog kleiner in vergelijking met het indrukwekkende noorderlicht.
Dat was het dan, ik heb al mijn tips over het fotograferen van het noorderlicht in dit artikel verwerkt. Ik hoop zelf snel ook dit natuurwonder van dichtbij te mogen zien. En natuurlijk vast te leggen. Heel veel plezier en succes!
