Heb je weleens een foto gemaakt waarbij de lucht perfect was, maar de voorgrond te donker? Of andersom? Dan is de kans groot dat bracketing precies is wat je nodig hebt. In dit artikel duiken we in de wereld van exposure bracketing, ook wel AE bracketing genoemd. Ik leg je uit wat het is, hoe je het toepast en wanneer het écht een verschil kan maken in je foto’s. Probeer het eens uit en ontdek het zelf!
Wat is bracketing?
Bracketing betekent letterlijk ‘een reeks maken’. In fotografie maak je met deze techniek dus meerdere foto’s van exact dezelfde compositie, maar met een kleine variatie in je instellingen. Meestal gaat het om de belichting (exposure). Maar je kunt ook bracketen op scherpstelling, witbalans of zelfs flitsintensiteit. Deze manier van fotograferen komt vooral van pas wanneer je foto’s maakt in moeilijke lichtomstandigheden. Krijg je het niet voor elkaar om in 1 foto alles goed te belichten? Dan kun je ae bracketing proberen.
Bij exposure bracketing maakt je camera snel meerdere foto’s achter elkaar met verschillende belichtingen: eentje normaal, eentje onderbelicht en eentje overbelicht. Later kies je de beste uit of combineer je ze tot één perfect belicht beeld. Veel camera’s kunnen deze belichtingsreeks automatisch maken. Je kunt dan ook nog instellen hoeveel foto’s je wilt maken. Soms is 3 te weinig en wil je een trapje van bijvoorbeeld 9 foto’s maken.
Tip: Kijk in de handleiding van jouw camera of bracketing geïntegreerd is in jouw model én hoe het heet. Bij Nikon heet het bijvoorbeeld AE-bracketing en bij Canon AEB (Auto Exposure bracketing).
Is bracketing hetzelfde als HDR?
Bracketing en HDR worden vaak in één adem genoemd, maar het zijn niet exact hetzelfde. Bracketing is het proces waarbij je meerdere foto’s maakt met verschillende belichtingen (bijvoorbeeld -1, 0 en +1 stop). HDR (High Dynamic Range) is wat je daarna doet: het samenvoegen van die bracketing-opnames tot één beeld. Hiermee zorg je dat zowel schaduwen als hooglichten goed zichtbaar zijn in je foto. HDR is dus het eindresultaat.
Wanneer gebruik je exposure bracketing?
Er zijn momenten waarop je camera het gewoon niet goed weet. Een heldere lucht, donkere schaduwen, een combinatie tussen binnen en buiten, fel tegenlicht… Dit zijn situaties waarin het erg lastig is om alle details goed vast te leggen op 1 foto. Het resultaat is vaak dat een deel van je foto overbelicht óf juist onderbelicht is. Met exposure bracketing speel je op safe. Je legt meerdere versies vast en kunt deze samenvoegen tot een foto waarbij de belichting overal in balans is.
Landschapsfotografie
Bij landschapsfotografie krijg je vaak te maken met extreme contrasten. Denk aan een felle opkomende zon en een donkere voorgrond. Of een combinatie van schaduw en zonlicht. Je camera heeft moeite om zowel lichte delen (bijvoorbeeld de lucht) als de donkere delen (bijvoorbeeld het landschap) goed te belichten. Met ae-bracketing behoud je kleur, detail en sfeer in je gehele foto. Perfect voor een gebalanceerd eindresultaat zonder uitgebeten hooglichten of dichtgelopen schaduwen.
Architectuur- en interieurfotografie
Fotografeer je gebouwen en woningen? Dan loop je al snel tegen een technisch probleem aan: als je het interieur goed belicht zijn de ramen meestal wit en overbelicht. Zeker als de zon schijnt is het buiten vele malen lichter dan binnen. De camera kan meestal óf het binnenlicht óf het buitenlicht goed vastleggen, maar niet allebei tegelijk. Exposure bracketing is dan je redder. Je maakt een reeks foto’s: eentje waarin het interieur klopt, eentje waarin buiten niet overbelicht is en een tussenopname. In de nabewerking kun je deze combineren, zodat je alle details behoudt.
HDR fotografie
Zoals ik eerder in dit artikel al vertelde is HDR (High Dynamic Range) een techniek om je bracketing foto’s samen te voegen tot één beeld. Het is dus het resultaat van exposure bracketing. Maar je kunt deze techniek ook toepassen in situaties waarbij het niet perse nodig is.
Bij HDR fotografie wordt ae bracketing vaak vrij extreem toegepast in een foto. Hierdoor krijg je extra veel details en structuur in ieder onderdeel van je foto. Maar het zorgt er ook voor dat je onnatuurlijke kleuren en halo’s kunt krijgen. Hoe extremer de HDR-look, hoe meer je foto op een schilderij gaat lijken. Maar je kunt deze techniek natuurlijk ook een stuk natuurlijker gebruiken. Probeer het eens uit en ontdek jouw voorkeuren.
Hoe werkt AE bracketing op je camera?
Automatische bracketing
De meeste moderne spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s hebben een ingebouwde exposure bracketing-functie. Deze functie kun je meestal instellen via het menu. Je stelt in hoeveel foto’s je wilt maken (meestal 3, 5 of 7) en hoeveel stops verschil er tussen de opnames moet zitten (bijv. ±1 of ±2 EV). Na het instellen kun je de ontspanknop indrukken en wordt je serie aan opnames vanzelf snel achter elkaar gemaakt.
Dit is een voorbeeld wanneer je 3 foto’s kiest met stappen van 1 stop:
- Foto 1: -1 stop (onderbelicht)
- Foto 2: 0 (neutrale belichting)
- Foto 3: +1 stop (overbelicht)
Handmatig bracketing
Heb je geen automatische AE bracketing-functie op je camera? Geen paniek. Dan kun je het ook handmatig doen. Stel je camera daarvoor in op de M-stand en bepaal je instellingen zodat je een goed belichte foto maakt. Vervolgens pas je de sluitertijd aan voor een onder- en overbelichte versie van dezelfde foto. Ook hier kun je dus kiezen voor bijvoorbeeld ±1 of ±2 stops.
Gebruik een statief
Een statief is bijna onmisbaar bij bracketing fotografie. Zelfs een kleine beweging, van jou als fotograaf of van je camera, zorgt er namelijk voor dat je de serie aan beelden later moeilijker kunt combineren. Een stevig statief zorgt ervoor dat alle foto’s perfect op elkaar liggen. Dit maakt het makkelijker in de nabewerking én zorgt voor een beter resultaat. Je kunt ook een afstandsbediening of de zelfontspanner gebruiken om trillingen tijdens het afdrukken te voorkomen.
Lees ook: De 10 handigste fotografie gadgets
Hoe verwerk je de serie foto’s?
Heb je een serie aan ae bracketing foto’s gemaakt met de functie op je camera of handmatig? Dan kun je twee dingen doen. Je kunt de verschillende foto’s los bekijken en de beste kiezen. Of je kunt deze foto’s combineren voor het beste resultaat. Dit doe je met fotobewerkingssoftware zoals Adobe Lightroom, Adobe Photoshop of varianten zoals Photomatix.
Andere vormen van bracketing
Hoewel exposure bracketing het meest gebruikt wordt, zijn er ook andere vormen van bracketing binnen fotografie:
Focus bracketing
Hierbij maak je meerdere foto’s met verschillende scherpstelpunten. Door dit te combineren kun je je onderwerp haarscherp maken, terwijl de achtergrond veel bokeh behoud door je grote diafragma. Ideaal bij macrofotografie of productfotografie, waarbij je een onscherpe achtergrond én een haarscherp onderwerp wilt creëren. Lees ook mijn artikel over focus bracketing.
Witbalans bracketing
Met white balance bracketing maak je meerdere versies van dezelfde foto met verschillende kleurtemperaturen. Handig bij gemengd licht (bijv. TL én daglicht). Maar eerlijk is eerlijk… Dit kun je in RAW ook makkelijk achteraf aanpassen.
Flits bracketing
Niet elke camera ondersteunt het, maar hiermee varieer je de sterkte van je flitser per opname. Dit is handig bij bijvoorbeeld productfotografie waarbij je verschillende delen van je foto een andere sterkte qua flitslicht wilt geven.
Wanneer moet je bracketing juist niét gebruiken?
Exposure bracketing is niet voor iedere vorm van fotografie geschikt. Deze techniek gebruik je alleen bij stilstaande onderwerpen zoals een stilleven, landschap of gebouw. Bij portretten, concerten, sport, evenementen en dieren kun je deze techniek beter niet gebruiken. Dit omdat deze onderwerpen bewegen waardoor je niet meerdere foto’s kunt maken met je onderwerp op exact dezelfde plek. En dat maakt het lastig om de foto’s samen te voegen tot één foto.
Daarnaast zou ik het alleen toepassen als je ook echt van plan bent om de beelden te gaan samenvoegen en gebruiken. Zo niet, dan kost het je behoorlijk veel geheugen op je SD kaartjes voor beeldmateriaal dat overbelicht en onderbelicht is. Zonde dus om er niets mee te doen!
Bracketing is een handige techniek om zeker te zijn van de juiste belichting in je foto’s. Zeker bij lastige lichtomstandigheden kan AE bracketing ervoor zorgen dat de kwaliteit van je foto flink beter word. Je hoeft geen professional te zijn om hiermee aan de slag te gaan, maar het is wel even oefenen. Vooral met het samenvoegen van je foto’s. Succes!
