Scherpstellen met autofocus (AF), zo werkt het

Met de autofocus van je camera is het maken van scherpe foto’s tegenwoordig een eitje. Er zijn verschillende mogelijkheden binnen de autofocus. Van gezichtsdetectie tot spot AF. In dit artikel leg ik precies uit wat dit allemaal inhoudt en hoe je het kunt gebruiken.

Wat is autofocus?

Autofocus is een slimme functie van je camera waarmee je automatisch kunt scherpstellen op het onderwerp dat je wilt fotograferen. De camera gebruikt sensoren om te bepalen wat scherp moet zijn. Dit maakt fotograferen makkelijker en sneller omdat je niet handmatig hoeft te bepalen waar de scherpte komt te liggen. Vooral bij bewegende onderwerpen, zoals sport of dieren, is autofocus (AF) handig. Je kunt je volledig focussen op het moment zonder je zorgen te maken over de scherpte. Maar eigenlijk wordt deze functie door vrijwel alle fotografen gebruikt.

Scherpstellen met autofocus voor scherpe foto’s

Zoals ik al aangaf zijn er twee manieren van scherpstellen. Je kunt automatisch scherpstellen met autofocus (AF), of je kunt handmatig scherpstellen (manueel). Wanneer je aan de zijkant van je lens kijkt zie je waarschijnlijk een schuifje met AF-MF, hiermee kun je bepalen of je de autofocus wilt gebruiken of dat je handmatig wilt scherpstellen.

Waarschijnlijk zul je in 99% van de gevallen voor de autofocus kiezen. Daarom laat ik het handmatig scherpstellen in dit artikel achterwege. Wil je wel handmatig scherpstellen? Dan kan ik je de techniek Focus Peaking erg aanraden! Klik op de link hieronder om er meer over te weten te komen.

Lees verder: Handmatig scherpstellen met focus peaking

Welke focuspunten gebruik je?

Wanneer je fotografeert met automatische focus, dan maakt je camera gebruik van zogenaamde focuspunten. Dit zijn punten in jouw camera waarop je kunt scherpstellen. Hoeveel scherpstelpunten je hebt, is bij iedere camera anders. Sommige hebben er 9 of 11, andere camera’s wel meer dan 50. Hoe meer autofocus-punten je hebt, hoe nauwkeuriger je de locatie van het scherpste onderdeel in jouw foto kunt bepalen.

Alle focuspunten gebruiken:

Hoe je de focuspunten instelt is geheel aan jou. Je kunt ervoor kiezen om alle focuspunten actief te maken. In dit geval kiest de camera zelf de plek waarvan hij denkt dat het het onderwerp van je foto is. Hij zal dus bijvoorbeeld de dichtstbijzijnde persoon kiezen. Of een grote boom, een huis of ander onderwerp wat prominent in beeld is. In veel gevallen werkt dit goed, maar je hebt zelf weinig controle over het scherpstellen.

Eén focuspunt gebruiken:

Wil je maximale controle? Dan kun je ervoor kiezen om één focuspunt actief te maken. Dit heet ook wel ‘single point AF’. In dit geval stelt de autofocus scherp op het door jouw gekozen focuspunt. Dit focuspunt kan overal in het beeld zijn en je kunt deze ook continu verplaatsen. Om nog preciezer te werk te kunnen gaan kun je ook voor ‘spot AF’ kiezen. Waarbij niet het gekozen vierkantje, maar echt één punt bepaalt wat scherp is in je foto.

Focus-zone gebruiken:

De meeste camera’s hebben ook nog een optie die tussen deze twee mogelijkheden in zit. Je wijst dan 1 focuspunt aan maar de camera neemt dan ook de zone er omheen mee. Op die manier heb je een groter gebied om mee scherp te stellen, maar deze kun je nog steeds zelf over het beeld verplaatsen.

Gezichtsherkenning en Eye-AF

Misschien heb je ook wel eens gezien dat jouw camera functies heeft voor gezichtsherkenning en Eye-AF. Dit zijn twee hele handige hulpmiddelen die jou als fotograaf helpen om nog eenvoudiger scherp te stellen. Gezichtsherkenning zorgt ervoor dat jouw camera automatisch gezichten in beeld te herkent en daarop scherp kan stellen. Dit is ideaal voor portretfotografie, bruiloften, theaterfotografie, etc. Wanneer je camera ook tracking heeft, dan blijft de camera het gezicht ook volgen. Zelfs als je model beweegt! Zo ben je altijd verzekerd van een foto die scherp is op het gezicht.

Eye-AF gaat nog een stap verder. Deze functie stelt niet alleen scherp op het gezicht, maar op de ogen van je onderwerp. De ogen zijn namelijk de belangrijkste plek in het gezicht om op scherp te stellen. Eye Autofocus werkt op mensen, maar er zijn ook camera’s waarbij het zelfs op verschillende soorten dieren werkt. Ook deze functie kun je vaak weer combineren met tracking voor het blijven volgen van bewegende onderwerpen.

Verschillende autofocus standen

Nu je weet wat de autofocus doet en hoe het scherpstellen met de verschillende focuspunten werkt, is het tijd om kennis te maken met de drie autofocus standen die op de meeste camera’s zitten. Het is afhankelijk van het cameramerk hoe ze precies heten, kijk hiervoor dus op je camera.

• One Shot AF / Single-servo
• AI Servo / Continuous-Servo
• AI Focus / Auto-Servo

Hieronder leg ik je globaal uit wat de werking van deze autofocus standen is. Wil je hier meer informatie over? Lees dan het uitgebreide artikel ‘Hoe werken de verschillende autofocus standen?‘.

One Shot AF / Single-servo

Automatisch staat je camera ingesteld op de ‘One Shot’ autofocus. In deze stand stelt de camera scherp op het door jou gekozen scherpstelpunt (of meerdere focuspunten). Wanneer je de ontspanknop half indrukt gaat je camera aan de slag met scherpstellen en lockt dit. Als je vervolgens de ontspanknop helemaal indrukt wordt de foto gemaakt. Als je na het half indrukken van de ontspanknop je compositie nog gaat wijzigen kan het dus zijn dat je onderwerp niet meer scherp is als je daadwerkelijk de foto maakt. Ook het bewegen van een model kan ervoor zorgen dat de scherpte ergens anders komt te liggen.

AI Servo / Continuous-Servo

Fotografeer je bewegende onderwerpen? Dan kun je beter kiezen voor deze autofocus stand. Wanneer je fotografeert in deze stand stelt de camera continu opnieuw scherp op het focuspunt dat jij hebt gekozen. Handig wanneer je een bewegend onderwerp fotografeert, want je hoeft niet iedere keer de ontspanknop half in te drukken. Zorg er wel voor dat het focuspunt op je onderwerp gericht blijft. En daar komt focus tracking dus weer om de hoek kijken.

Lees ook: Fototip: continu scherpstellen op een bewegend onderwerp

AI Focus / Auto-Servo

De derde autofocus-stand heet AI Focus of Auto-Servo en dit is een combinatie van de andere twee standen. Hij begint als One-Shot AF, maar schakelt over naar AI Servo wanneer de camera detecteert dat het onderwerp beweegt.

Als het goed is ben je nu helemaal op de hoogte van de mogelijkheden binnen het scherpstellen van jouw foto’s met de autofocus standen. Zoals vrijwel alles in fotografie is ook dit een kwestie van oefenen. Succes!