Heb je ooit een foto gezien waarbij het onderwerp scherp is terwijl de achtergrond lijkt te bewegen door vervaagde strepen? Dat is het resultaat van een toffe techniek genaamd panning fotografie. Met behulp van panning blijf je de beweging van een onderwerp volgen terwijl je een foto maakt. Zo maak je toffe beelden vol actie en dynamiek.
Tijdens mijn grafische opleiding heb ik regelmatig geëxperimenteerd met panning, al wist ik toen nog niet dat het zo heette. Maar toen ik jaren geleden tijdens een evenement van Canon op het circuit van Zandvoort was, leerde ik écht hoe deze techniek in z’n werk gaat. In dit artikel vertel ik je wat panning is, waarom het zo interessant is voor fotografen en hoe je het zelf kunt toepassen om je fotografie naar een hoger niveau te tillen. Heb jij het al eens geprobeerd?
Wat is panning fotografie?
Panning (ook wel camera panning genoemd) is een fotografie techniek waarbij je de beweging van een onderwerp volgt terwijl je een foto maakt. En dit met een iets langere sluitertijd, zoals bijvoorbeeld 1/40e seconde. Door de camera met het bewegende onderwerp mee te bewegen, kun je het onderwerp scherp houden terwijl de achtergrond vervaagd. Dit zorgt voor een gevoel van snelheid en beweging in je foto’s!
Deze techniek wordt vooral veel toegepast bij sportfotografie. Denk bijvoorbeeld aan de wielersport, autosport, F1, hardlopen, etc. Maar je kunt het bij meerdere soorten fotografie toepassen. Het fotograferen van je spelende kindje bijvoorbeeld. Of je huisdier die achter een bal aan rent.
De voordelen van camera panning
Het gebruik van panning in je fotografie heeft een aantal voordelen. Zo haal je door deze techniek het onderwerp los van de achtergrond in je foto. Dit zorgt ervoor dat er meer aandacht en focus naar je onderwerp uitgaat.
Daarnaast kan panning helpen om je foto’s wat minder standaard te maken. Door beweging toe te voegen aan je foto’s, kun je unieke en opvallende beelden creëren. Het gaat net een stapje verder dan een ‘gewone’ foto van een bewegend onderwerp.
Aan de slag met panning fotografie
Voorbereiding en techniek
Panning fotografie is niet makkelijk. Het vergt voorbereiding, kennis én vooral heel veel oefening. Laten we beginnen met de voorbereiding. Denk na over het onderwerp dat je gaat fotograferen en de locatie waar je dat gaat doen. Hoe snel beweegt je onderwerp?
Bepaal met welke sluitertijd je wilt beginnen te fotograferen. Kies een sluitertijd die lang genoeg is om beweging vast te leggen, maar niet zo lang dat je onderwerp onscherp wordt. Meestal ligt deze tussen 1/30 en 1/60 van een seconde, afhankelijk van de snelheid van je onderwerp. Ben je nog niet zo gevorderd in panning fotografie, dan is het fijner om te starten met een wat kortere sluitertijd en telkens een stukje langer te gaan. Experimenteer met verschillende tijden om de perfecte balans te vinden.
Focus tracking is ook een gamechanger bij panning. Zorg ervoor dat je camera’s autofocus is ingesteld op continue focus, 1 van de drie scherpstelmodi van je camera. Dit zorgt ervoor dat je camera de focus behoudt terwijl je het onderwerp volgt. Dit is erg handig bij panning omdat je onderwerp continu in beweging is.
Dan is er het statief. Hoewel panning vaak met de hand wordt gedaan voor flexibiliteit, kan een statief met een goed draaiend statiefhoofd ook nuttig zijn. Het statief helpt je om horizontale bewegingen soepeler te maken en voorkomt dat je in de verticale lijn beweegt. Het werkt dus alleen als je onderwerp perfect van links naar rechts (of andersom) door je beeld beweegt.
Denk als laatste ook na over je eigen positie. Sta stevig en draai je bovenlichaam soepel mee met je onderwerp. Begin met het volgen van je onderwerp voordat je de sluiter indrukt en ga door met draaien, zelfs na het maken van de foto. Deze vloeiende beweging is de sleutel tot een geslaagde panning opname.
Tijd om aan de slag te gaan
Nu je weet hoe de techniek werkt kun je aan de slag met je foto’s. Er is altijd wel een onderwerp in de buurt waarmee je kunt oefenen. Ga bijvoorbeeld langs een drukke weg zitten en leg voorbijgaande auto’s of fietsers vast. Of probeer foto’s te maken van vrienden of familie die actief bezig zijn.
Kijk tussendoor continu je foto’s terug. Wat gaat er goed? Wat gaat nog niet zo goed? Probeer verschillende instellingen uit totdat je de juiste combinatie hebt gevonden voor jouw onderwerp, omgeving en wensen.
Tip: Zet je camera in de burst-modus zodat je meerdere foto’s achter elkaar kunt maken. Zo vergroot je de kans op de perfecte scherpe foto!
Oefenen, oefenen en oefenen!
Zoals ik al eerder aangaf is panning fotografie niet iets wat je in 1x onder de knie hebt. Je zult moeten oefenen met de beweging, de snelheid en met de instellingen. Iedere locatie en ieder onderwerp is weer anders. Een fietser fotograferen is anders dan een F1 auto, ondanks dat de beweging en de techniek hetzelfde werkt.
Praktische tips voor panning fotografie
Nu je een goed beeld hebt van hoe je panning fotografie kunt toepassen in je eigen beelden, wil ik je nog wat extra tips meegeven. Denk zodra je de basis onder de knie hebt bijvoorbeeld eens na over locatie, standpunt en licht!
1. Blijf de beweging volgen
Bij panning fotografie is het belangrijk om je onderwerp vloeiend te volgen. Dit begint al bij het moment dat je het in je vizier en eindigt pas wanneer het buiten beeld is. Begin al met volgen voordat je de sluiter indrukt, zodat je beweging soepel is. Blijf daarna doordraaien, ook nadat je de foto(‘s) hebt gemaakt. Door de gehele beweging te volgen is het makkelijker om de juiste snelheid in je beweging te krijgen. En dat zorgt voor foto’s die op de juiste plek scherp zijn terwijl de achtergrond vervaagt is.
2. Laat je onderwerp knallen!
Je onderwerp speelt een grote rol in het succes van je panning foto. Kies daarom iets dat opvalt, zoals een felgekleurde auto, een opvallende fiets of een hardloper in een felle outfit. Opvallende kleuren en vormen trekken de aandacht en steken mooi af tegen de bewegingsonscherpte van de achtergrond. Dit contrast zorgt ervoor dat je onderwerp er echt uitspringt.
3. Kies bewust voor je achtergrond
De achtergrond is ook erg belangrijk bij panning fotografie. Deze heb je niet altijd zelf voor het kiezen, maar als je dat wel hebt dan zijn er dingen waar je op kunt letten. Zoek naar achtergronden die genoeg contrast bieden, zodat de onscherpte een mooie waaier van kleuren en vormen wordt. Denk bijvoorbeeld aan bomen waar licht doorheen schijnt of een drukke straat, dit kan een geweldig effect geven. Een effen of saaie achtergrond geeft minder impact. Probeer wel te vermijden dat je achtergrond te druk is, want dit kan afleiden van je onderwerp.
4. Welk standpunt kies je?
Wil je experimenteren met verschillende standpunten? Probeer dan eens kikkerperspectief uit. Door vanuit een lagere hoek te fotograferen, kun je nóg meer dynamiek aan je panning foto toevoegen. Het versterkt de beweging en maakt je foto extra spannend.
5. Probeer verschillende brandpuntsafstanden uit
De afstand tot je onderwerp heeft een grote invloed op hoe de beweging in je foto wordt vastgelegd. Dichterbij betekent meestal dat de beweging intenser en sneller lijkt, omdat je meer van de actie in beeld hebt. Ver van je onderwerp fotograferen kan daarentegen een subtieler effect geven, met minder dramatische bewegingsonscherpte. Experimenteer met verschillende afstanden om te zien welk effect je het meest aanspreekt. Zo ontdek je wat het beste werkt voor het specifieke onderwerp dat je fotografeert.
Door deze praktische tips toe te passen en geduldig te blijven oefenen, kun je snel de kunst van panning onder de knie krijgen. Dus waar wacht je nog op? Pak je camera en ga op pad! Heb je nog vragen, stel ze dan hieronder in de reacties.
