Glazen bol fotografie: fotograferen met een lensball

Heb jij al eens gehoord van lensball fotografie? Bij deze vorm van fotografie maak je foto’s door een glazen bol van circa 8 cm doorsnede. En dat geeft een heel leuk effect! In dit artikel maak je kennis met deze vorm van fotografie en geef ik je tips om zelf aan de slag te gaan!

Hoe werkt fotograferen met een glazen bol?

Fotograferen met een glazen bol, ook wel kristallen bol fotografie of lensball fotografie genoemd, is een bijzondere vorm van fotografie. De glazen bol zorgt voor lichtbreking. Een natuurkundig verschijnsel waarbij de lichtstralen van richting veranderen door een doorzichtig materiaal. In dit geval zorgt een kristallen bol er dus voor dat het licht gebroken wordt en je het achterliggende beeld omgekeerd te zien krijgt.

Wanneer je gaat fotograferen met een lensball zul je een bijzonder beeld zien. De omgeving zal gewoon recht staan, terwijl de scene ín de glazen bol op z’n kop staat. Tof! Als fotograaf kun je hier dus super creatief mee zijn. Niet alleen door de lensball op verschillende plekken te fotograferen, maar ook door diverse perspectieven en instellingen te proberen.

Welke glazen bol heb ik nodig?

De glazen bollen die je voor deze vorm van fotografie gebruikt zijn verkrijgbaar in allerlei soorten, maten en prijsklassen. Je kunt ze zelfs al vinden voor twee tientjes, dus duur hoeft deze vorm van fotografie niet te zijn. Zeker niet als je er net mee start. De meeste bollen worden geleverd inclusief opbergzakje, schoonmaakdoekje en standaard om hem op te zetten. Het glas kan snel beschadigen of vies raken, dus zorg ervoor dat je de bol netjes opbergt en schoonmaakt voor gebruik. Je zult het zien op je foto als er vingerafdrukken of krassen op je glazen bol zitten.

Lijkt het je leuk om met lensball fotografie aan de slag te gaan? Hieronder geef ik je wat tips voor het fotograferen door een glazen bol. Lees ze goed door en ga daarna lekker aan de slag!

1. Welke lens gebruik je voor lensball fotografie?

Voor lensball fotografie heb je geen specifieke lens nodig. Je krijgt het ondersteboven-effect met iedere lens die je gebruikt. Ook als je met je telefoon gaat fotograferen. Toch is het handig om gebruik te maken van een lens die van dichtbij scherp kan stellen. Een macrolens dus. Of een andere lens met bijvoorbeeld macro filters of voorzetlenzen. Dit zorgt ervoor dat je de bal groot in beeld kunt krijgen zodat je veel details kunt zien. Daarnaast is het met een macrolens makkelijker om veel onscherpte te creëren in de achtergrond (dus om de glazen bol heen).

2. Locatie inspiratie

Glazen bol fotografie kun je op iedere plek uitvoeren. Er zijn geen beperkingen qua onderwerp, probeer creatief te zijn en ontdek nieuwe manieren om deze techniek te gebruiken! Een lensball zorgt voor een fisheye effect in het beeld wat je in de bol ziet. Daarom is het het beste om de bol niet te ver van je onderwerp af te houden, dan verlies je details.

De meeste mensen gebruiken de lensball in combinatie met een natuurlijke of stedelijke omgeving. Het is namelijk leuk om veel details door de bal te kunnen zien. Bijvoorbeeld door een mooi oud gebouw door de glazen bol te fotograferen. Of de skyline van een grote stad. Maar ook de zonsondergang of een mooi landschap doet het altijd goed.

Het is belangrijk dat je de lensball stabiel neer kunt leggen. Want voor je het weet, is hij weggerold en ben je hem kwijt. Zorg dus altijd voor een stabiele plek. Duw hem een klein beetje in het zand van het strand. Leg hem in een richel tussen twee stoeptegels of houten planken. Hoe dan ook, zorg dat hij niet zomaar weg kan rollen. Je kunt hem kwijt raken, maar hij kan ook beschadigen met krassen. En dat zie je terug op je foto’s, dus dat kun je het beste voorkomen.

Kun je geen plek vinden om de glazen bol neer te leggen? Dan kun je hem natuurlijk ook gewoon vasthouden. Het vergt wel wat oefening om te fotograferen met één hand, maar het geeft ook een leuk effect.

3. Diafragma voor lensball fotografie

Het diafragma is een technische instelling die bepaalt hoeveel licht er op je sensor valt. Door een diafragma getal te kiezen, maak je de diafragma opening groter (klein F-getal) of kleiner (groot F-getal). Deze keuze heeft ook invloed op de scherpte en onscherpte in je foto. Hoe groter de opening, hoe meer onscherpte je in je foto krijgt en andersom.

In de meeste foto’s met een glazen bol zie je het onderwerp in de bol scherp en de achtergrond onscherp. Dit komt dus omdat er met een grote diafragma opening is gefotografeerd. Er is scherpgesteld op het deel dat in de lensball zichtbaar is. En hierdoor wordt de rest van je foto minder scherp. Wil je beide delen scherp hebben? Dan kies je een zo klein mogelijke diafragma-opening (groot F-getal).

Probeer verschillende instellingen uit en kijk wat voor jou werkt. Kies bijvoorbeeld niet een te groot diafragma (bijvoorbeeld F/1.8). De kans is groot dat er dan te veel onscherp wordt. Het liefste heb je de glazen bol namelijk wel scherp in beeld.

4. Kies je standpunt

De meeste voorbeelden van glazen bol fotografie die je tegenkomt, zijn waarschijnlijk gefotografeerd vanaf ‘ooghoogte’ met de bal. Hiermee bedoel ik dat de glazen bol ergens is neergelegd en hier recht doorheen is gefotografeerd vanaf de zijkant. Op die manier krijg je je uitzicht andersom afgebeeld in de kristallen bol. Meestal is de ideale plek wat hoger dan dat je hem op de grond legt, zeker in de natuur.

Maar dat is niet de enige manier waarop je de glazen bal kunt gebruiken in je fotografie. Houd hem bijvoorbeeld eens omhoog gericht en kijk wat je dan voor resultaat krijgt. Of creëer bijzondere abstracte foto’s door hem in een plek met vormen en lijnen te leggen.

5. Mensen fotograferen met een lensball?

Zoals ik al eerder aangaf wordt een lensball vooral gebruikt om natuur of architectuur mee te fotograferen. Maar dat wil niet zeggen dat dit de enige mogelijkheden zijn. Probeer deze glazen bol eens uit in combinatie met portretfotografie. Je zult zien dat je hele toffe resultaten kunt krijgen. Bijvoorbeeld wanneer je de bol voor het gezicht van je model houdt.

Verder is de kristallen bol ook heel geschikt om mee te nemen naar bijvoorbeeld een kermis. Het fisheye effect dat je krijgt in de bal, werkt heel goed samen met bijvoorbeeld een goed verlicht reuzenrad. Sowieso doen ronde onderwerpen het goed in de bal omdat je dan het effect nog eens versterkt.

6. Draai je lensball foto eens om!

Wanneer je foto’s met een lensball maakt, staat je onderwerp eigenlijk altijd op z’n kop op je foto. Daarom is het leuk om je foto in de nabewerking 180 graden om te draaien. Je foto krijgt dan een heel andere uitstraling! Dit werkt het beste wanneer de achtergrond wat onscherp is, anders oogt het soms raar.

Je foto draaien kan in vrijwel iedere fotobewerking app of programma. Denk daarbij aan Photoshop of Lightroom, maar ook de standaard fotobewerker in je smartphone of de gratis app Snapseed.

7. Speel met reflecties in je glazen bol

Zin om nog creatiever te zijn? Combineer je glazen bol fotografie dan eens met reflecties. Leg je glazen bol bijvoorbeeld op een spiegel of in een plas met water na een regenbui. Je zult zien dat dit een heel bijzonder effect geeft. Het glas gecombineerd met de reflecties van water of een spiegel zorgt voor extra veel details in je foto.

Je kunt ook experimenteren met het breken van reflecties door de lensball bijvoorbeeld half onder water te dompelen. Dit geeft normaal al een bizar resultaat, maar door een glazen bal ziet het er helemaal surrealistisch uit! Speel dus eens met het combineren van verschillende reflecterende oppervlakken in je foto. Het daagt je uit om verder te kijken dan datgene wat je met het blote oog kunt zien.

8. Verhalen vertellen met glazen bol fotografie

Met fotografie vertel je verhalen. De lensball kun je daarom goed gebruiken om jouw verhaal vast te leggen in een foto. Denk eens na over conceptuele fotografie waarbij je een boodschap wilt overbrengen. Door eerst een concept te bedenken voor je foto’s ga je kritischer kijken naar je omgeving. Je wilt dat alles in de foto klopt! Onderwerpen die hier veel voor worden gebruikt zijn: tijd, verleden, groei, identiteit, dromen en verbinding.

Probeer eens een foto te maken met een lange sluitertijd, waarbij je de glazen bol op een gegeven moment verplaatst of laat wegrollen. Dit kan een heel tof en bijzonder resultaat geven. En juist door te spelen met de sluitertijd, compositie, belichting én het verhaal kom je tot de meest creatieve foto’s.

Ben jij enthousiast geraakt over het fotograferen met een glazen bol? Schroom dan niet en schaf er zelf eentje aan. Dan kun je binnenkort zelf aan de gang met deze creatieve vorm van fotografie. Veel plezier!