Bij urbex fotografie ga je naar verlaten gebouwen en locaties om hier te fotograferen. Lijkt het je tof om dit eens te doen, maar weet je niet waar je moet beginnen? In dit artikel deel ik de belangrijkste tips, welke apparatuur je het beste kunt gebruiken, locaties in Nederland en België en meer!
Wat is urbex fotografie?
Het woord urbex komt van urban exploring. Urbex fotografie is dus het bezoeken en fotograferen van verlaten gebouwen, industrieterreinen of andere vergeten locaties. Vaak zijn deze plekken niet openbaar toegankelijke, wat het een uitdagende maar ook gevaarlijke vorm van fotografie maakt. Het is namelijk verboden om een privé-terrein te betreden. Daarnaast kunnen de gebouwen onveilig zijn door verval of onstabiele constructies. Doe dus altijd goed onderzoek naar de locatie voordat je er heen gaat.
Zoals bij elke vorm van fotografie, is het belangrijk om je bewust te zijn van je omgeving en je gezonde verstand te gebruiken. Maar bij urbex fotografie is dit extra aan de orde zodat je je eigen veiligheid en de veiligheid van de mensen om je heen kunt waarborgen. Neem daarom ook altijd wat veiligheidsmiddelen mee zoals een zaklamp en beschermende kleding.
De meeste urbex fotografen beoefenen deze vorm van fotografie deels voor de spanning van het onbekende. Daarnaast zijn het vaak unieke locaties die weinig worden vastgelegd. Je kunt hier al je creativiteit kwijt en komt thuis met uniek beeldmateriaal.
Welke lenzen gebruik je bij urbex fotografie?
In principe kun je iedere camera en lens gebruiken voor deze vorm van fotografie. Maar er zijn een paar soorten lenzen die erg handig kunnen zijn voor urbex fotografie. Denk bijvoorbeeld aan:
Groothoeklens
De belangrijkste lens voor urbex fotografie is een groothoeklens. De locaties zijn vaak groot en met een groothoeklens kun je dit het beste vastleggen. Denk bijvoorbeeld aan een 16-35mm lens waarmee je een ultra grote hoek hebt. Niet alleen handig om het complete gebouw op de foto te krijgen. Maar ook om close op een detail te gaan en tegelijkertijd ook een deel van de omgeving blijft zien. Zo zorg je voor veel context van de locatie, zelfs bij close-up foto’s. Een groothoeklens kan ook handig zijn in kleine of krappe ruimtes.
Telelens
Naast een groothoeklens komt ook een telelens vaak goed van pas bij urbex fotografie. Zeker bij locaties die lastig te bereiken zijn. Met een telelens kun je details of ruimtes vanaf een afstand vastleggen. Zo kun je delen van de locatie toch goed fotograferen. Ook als je ze zelf door onveilige situaties niet kunt bereiken.
Creatieve lens met grote diafragma opening
Een lichtsterk objectief is een lens waarmee je een grote diafragma opening kunt creëren. Hierdoor kan er veel licht op je sensor vallen en wordt de belichtingstijd korter. Dit kan handig zijn bij urbex fotografie, omdat je soms in donkere ruimtes komt en je niet altijd makkelijk een statief mee kunt nemen. Daarnaast is een lichtsterke lens fijn om veel scherptediepte in je foto te krijgen. Zo kun je details echt losmaken van de achtergrond.
Uiteindelijk hangt de beste lens voor deze vorm van fotografie af van je persoonlijke stijl en van de locatie waar je gaat fotograferen. Het is altijd een goed idee om met verschillende lenzen te experimenteren om de lens te vinden die het beste bij je past.
Urbex locaties in Nederland en België
Om vervallen en vergeten locaties te fotograferen hoef je niet perse ver weg. Ook in Nederland en vooral in België zijn er genoeg toffe locaties te vinden die vaak door urban explorers worden bezocht. Hieronder deel ik een aantal plekken die je op je lijstje kunt zetten.
Doe vooraf altijd goed onderzoek naar de locaties voor je veiligheid en qua regelgeving. Maar ook of ze nog bestaan, want urbex locaties zijn vaak maar tijdelijk beschikbaar. De grond wordt bijvoorbeeld verkocht voor een nieuwe bestemming of het gebouw wordt gerenoveerd.
Kleiwarenfabriek Nieuw Werklust, Hazerswoude-Rijndijk
Nieuw Werklust is een voormalige kleiwarenfabriek in Zuid-Holland. Vroeger werden er onder andere dakpannen en bloempotten geproduceerd, maar dit Rijksmonument staat inmiddels al een tijdje leeg. Het is nu een populaire plek voor urbex fotografie.

Het verlaten dorp Doel, omgeving Antwerpen
Het dorp Doel, gelegen in de buurt van Antwerpen in België, wordt al jaren een spookstad genoemd. Het lijkt alsof de tijd hier heeft stilgestaan. Op een tiental inwoners na, is het hier compleet uitgestorven. Hierdoor zie je veel leegstaande huizen, graffiti en street-art. Hierdoor is het bijna een toeristische attractie geworden. Wil je Doel grotendeels voor jezelf hebben? Kom dan niet in het weekend, maar ga op een doordeweekse dag buiten vakanties om.

Radio Kootwijk, omgeving Apeldoorn
Je hebt vast al eens gehoord van Radio Kootwijk. Dit voormalige zenderpark op de Veluwe werd gebouwd vanaf 1918 en vormde een belangrijke communicatieverbinding tussen Nederland en toenmalige koloniën. Na de Tweede Wereldoorlog werd het radiostation afgesloten, maar het hoofdgebouw bleef altijd bestaan. Inmiddels is het niet helemaal meer vervallen en vergeten. Je kunt de locatie namelijk huren voor evenementen. Maar toch is het de moeite waard om er eens heen te gaan om te fotograferen.

Charbonnage du Gouffre N10, omgeving Charleroi
In de omgeving van Charleroi vind je een verlaten steenkolenmijn genaamd. En binnen dit complex staat ‘Charbonnage du Gouffre N10’, de tiende kolenput van dit mijnbouwbedrijf. Een bekende locatie binnen urbex fotografie, maar zeker eentje om te onthouden. Lees ook eens het uitgebreide artikel vanreizen-en-reistips.nl voor meer informatie en foto’s van deze urbex locatie.

Sanatorium du Basil, omgeving Borgoumont
Ben je in de buurt van de Belgische Ardennen, ga dan eens langs bij dit verlaten sanatorium ‘Sanatorium du Basil’. Een sanatorium is een herstellingsoord of zorghotel waar patiënten van een aandoening konden herstellen. In dit geval tuberculose, vandaar dat het gebouw op een bergtop staat voor volop frisse lucht. Dit gebouw is gebouwd vanaf 1900 en staat al tijden leeg en te koop.
Tip: Neem ook eens een kijkje op raymsfotosite.nl voor up-to-date informatie over toffe urbex locaties in de omgeving. Locaties worden regelmatig gerenoveerd of gesloopt, dus check altijd eerst wat de status van een locatie is.
Camera instellingen voor urbex fotografie
Heb je een locatie uitgezocht die je graag wilt bezoeken? En heb je de juiste camera en lenzen om mee op pad te nemen? Dan is het tijd om je nog even te verdiepen in de verschillende instellingen. Er zijn een paar camera-instellingen die bijzonder handig kunnen zijn voor urbex fotografie:
Diafragma
Het diafragma regelt de hoeveelheid licht die door de lens de camera binnenkomt. Een groter diafragma (bijv. f/2.8) laat meer licht de camera binnen en kan handig zijn voor het maken van opnamen bij weinig licht, zoals vaak in verlaten gebouwen. Een kleiner diafragma (bijv. f/11) laat minder licht de camera binnen, maar kan handig zijn voor het maken van foto’s met een grotere scherptediepte. Zo zorg je ervoor dat je de omgeving in je foto van voor tot achter scherp hebt. Wil je echt alles uit de scherpte van je foto halen? Verdiep je dan eens in focus bracketing en stacking.
Sluitertijd
De sluitertijd bepaalt hoe lang de sensor van de camera aan licht wordt blootgesteld. Een langere sluitertijd (bijv. 1 seconde) zorgt ervoor dat meer licht de sensor bereikt en kan handig zijn bij het maken van opnamen bij weinig licht. Je hebt hiervoor wel een statief nodig, om bewegingsonscherpte te voorkomen. Heb je geen statief bij de hand op de urbex locatie? Fotografeer dan altijd met minimaal 1/50e seconde of korter. Bij een telelens zou ik zeker 1/200e aanhouden als je uit de hand fotografeert.
Een kortere sluitertijd (bijv. 1/1000 seconde) zorgt ervoor dat er minder licht de sensor bereikt en kan handig zijn voor het vastleggen van actie of het bevriezen van snel bewegende onderwerpen. Handig wanneer je urbex fotografie combineert met bijvoorbeeld een freerunner, BMX’er of skateboarders.
ISO
ISO regelt de gevoeligheid van de sensor van de camera voor licht. Een hogere ISO (bijv. 1600) stelt de camera in staat om foto’s te maken bij weinig licht, maar dit zorgt er ook veel dat je foto’s meer ruis (korreligheid) bevatten. Met een lagere ISO (bijv. 100) kan de camera foto’s maken met minder ruis. Zo krijg je de beste kwaliteit foto’s.
Hopelijk heb ik je met deze introductie van urbex fotografie voor beginners op weg kunnen helpen in deze vorm van fotografie. Het is een interessante en spannende wereld vol unieke plekken. Veel plezier!