Heb je een archief vol mooie foto’s en wil je daar graag iets mee verdienen? Dan is stockfotografie misschien iets voor jou. Steeds meer fotografen verkopen hun beelden via stockwebsites. In dit artikel leg ik uitgebreid uit hoe je zelf kunt beginnen met het verkopen van stockfoto’s. Daarnaast leer je wat je kunt verwachten qua inkomsten en wat de voor- en nadelen zijn.
Ik heb al heel wat verschillende online verdienmodellen uitgeprobeerd. Van het verkopen van foto’s op Werk aan de Muur en andere print on demand-websites tot een winkel op Etsy. En op al die platformen heb ik afgelopen jaren zeker een zakcentje bijverdiend. Stockfotografie heb ik tot nu toe nog niet zelf geprobeerd, maar ik ken wel wat mensen die dit doen. Wel heb ik enkele foto’s gratis beschikbaar staan op Unsplash als experiment.
Wat is stockfotografie?
Stockfotografie draait om het beschikbaar stellen van jouw foto’s via online platforms. Klanten van deze websites kunnen vervolgens tegen betaling beelden downloaden. Denk aan bedrijven die foto’s zoeken voor hun website, ontwerpers die beeldmateriaal nodig hebben voor campagnes, of bloggers die hun artikelen willen verrijken met passende foto’s.
Als fotograaf upload jij je beeldmateriaal op 1 of meerdere websites. De stockwebsite zorgt vervolgens voor de technische kant van de verkoop: het platform, de zoekfunctie, de betaling en de distributie. Wordt jouw foto verkocht? Dan krijg jij een deel van de opbrengst. Hoe meer foto’s je verkoopt, hoe groter je winst.
Stockwebsites: waar kun je je foto’s verkopen?
Er zijn verschillende websites waarop je jouw stockfoto’s kunt aanbieden. De keuze hangt af van je stijl, je doelen en hoeveel tijd je wilt investeren. Hoe meer klanten een website heeft, hoe meer concurrentie er meestal is van andere fotografen.
Shutterstock is wereldwijd één van de grootste spelers in stockfotografie. Ze hebben miljoenen klanten en dagelijks worden er duizenden beelden verkocht. Het is een platform dat goed werkt voor wie veel en divers beeldmateriaal heeft. Adobe Stock is een populaire keuze onder creatievelingen die werken met Adobe-producten zoals Photoshop en InDesign. Hier komt je werk terecht in een creatieve omgeving, wat kansen biedt voor opvallende of grafisch sterke foto’s.
Daarnaast is er iStock, onderdeel van Getty Images. Deze platformen richten zich op kwalitatief hoogwaardig werk en bieden doorgaans betere vergoedingen per verkoop. Ze hanteren wel strengere toelatingseisen. Dreamstime is een platform dat toegankelijker is voor beginners en biedt een prettige interface. Tot slot is er Alamy, dat zich onderscheidt door een breder aanbod aan artistieke en redactionele beelden. Hier kun je ook beelden aanbieden die minder commercieel zijn, wat aantrekkelijk kan zijn voor documentaire- of reisfotografen.
De meeste fotografen kiezen ervoor om hun foto’s op meerdere platformen aan te bieden. Dit vergroot de kans op verkopen, zolang je je foto’s non-exclusief aanbiedt. Sommige websites bieden echter hogere commissies als je exclusief bij hen blijft. Dat vraagt om een bewuste keuze: ga je voor bereik, of voor hogere opbrengst per foto?
Hoe werkt stockfoto’s verkopen in de praktijk?
Om te beginnen moet je je registreren als contributor bij de stocksite van jouw keuze. Dat is meestal gratis. Daarna kun je aan de slag met het uploaden van foto’s. Dat gaat via een speciale uploader of via FTP, wat handig is als je veel bestanden in één keer wilt overzetten. Vervolgens begint het meest tijdrovende deel van het proces: het invullen van metadata. Je moet elke foto voorzien van een titel, een beschrijving en vooral: trefwoorden (keywords). Deze zorgen ervoor dat jouw beelden gevonden worden door klanten die zoeken in de database.
Tip: probeer je foto’s zo uitgebreid mogelijk te beschrijven. Niet alleen wat je ziet, maar vooral hoe de foto toegepast kan worden. Jouw foto van een laptop op de keukentafel kan ook worden omschreven met woorden zoals ’thuiswerken’, ‘videobellen’ of ‘zelfstandig ondernemer’.
Daarna volgt de kwaliteitscontrole. Elke foto die je uploadt, wordt handmatig of automatisch beoordeeld. Er wordt gelet op technische kwaliteit zoals scherpte, belichting en ruis. Maar ook juridische aspecten spelen een rol. Als je mensen herkenbaar in beeld hebt, moet je een model release meesturen. Heb je producten of gebouwen gefotografeerd met copyright of merkherkenning? Dan kan het zijn dat de foto wordt afgekeurd of slechts voor redactioneel gebruik beschikbaar wordt gesteld.
Is je foto eenmaal goedgekeurd, dan wordt hij zichtbaar in de database en kan hij worden verkocht. Voor elke download krijg jij een commissie. De hoogte van die commissie hangt af van het platform, het soort licentie en of je exclusief bent. Bij sommige platforms kan je status ook verbeteren als je veel verkoopt, wat je commissiepercentage verhoogt.
Wat kun je verdienen met stockfotografie?
Dit is misschien wel de meest gestelde vraag, maar het antwoord is niet zo eenvoudig. Je inkomsten zijn afhankelijk van meerdere factoren:
- hoeveel foto’s bied je aan?
- hoe goed worden je foto’s gevonden?
- hoe breed zijn de onderwerpen?
- wat is de kwaliteit van je metadata?
- op welk platform verkoop je je foto’s?
Bij websites zoals Shutterstock en iStock liggen de opbrengsten per download vaak laag. Denk aan bedragen tussen de 10 cent en 2 euro per download. Dat klinkt weinig, maar het idee is dat je veel verkoopt. Volume maakt het interessant. Daarentegen zijn de bedragen per verkoop bij sites als Getty Images of Alamy vaak wat hoger. Dit komt ook omdat jouw foto’s hier voor een hoger bedrag verkocht worden. Er is wat minder concurrentie, maar de kwaliteitsnorm ligt een stuk hoger.
Klein rekensommetje:
Stel je hebt een portfolio van duizend foto’s. Elke foto wordt gemiddeld twee keer per jaar verkocht, met een opbrengst van 50 cent per verkoop. Dan verdien je ongeveer duizend euro per jaar.
Dit bedrag is natuurlijk sterk afhankelijk van de inhoud van je portfolio. Er zijn fotografen die meer dan 10.000 foto’s online hebben staan en daar een maandelijks inkomen uit halen. Maar er zijn ook fotografen die na maanden werk slechts een paar euro per maand verdienen. Het verschil zit vaak in kwaliteit, strategie, consistentie en het vermogen om te denken als een klant.
Wat voor foto’s verkopen goed?
Niet elke mooie foto is automatisch geschikt als stockbeeld. Wat jij een prachtig landschap vindt, is niet per se interessant voor een klant. Stockfotografie is commercieel: klanten zoeken naar beelden die iets uitstralen, iets communiceren of een boodschap versterken. Daarom doen lifestylebeelden het vaak goed. Denk aan mensen die iets doen, in herkenbare situaties. Een vrouw die op haar laptop werkt in een koffietentje. Een gezin dat samen wandelt in de natuur. Maar ook zakelijke foto’s zijn populair: een handdruk tussen twee zakenmensen, een werkoverleg of iemand achter een computer met spreadsheets op het scherm.
Daarnaast zijn thema’s als gezondheid, technologie, duurzaamheid en educatie goed vertegenwoordigd in de zoekopdrachten. Denk aan foto’s van mensen die sporten, gezonde voeding klaarmaken, of een arts in gesprek met een patiënt. Ook abstracte beelden zoals kleurrijke achtergronden, texturen of flatlays doen het goed, vooral als er ruimte is voor tekst.
Wat veel fotografen vergeten is dat seizoensgebonden content ook enorm gevraagd is. Rond de feestdagen in december stijgt de vraag naar sinterklaasfoto’s en kerstfoto’s. En in het voorjaar zoeken klanten naar beelden van Pasen of bloeiende bloemen. Het is slim om dit soort content ruim op tijd te uploaden, omdat goedkeuring even kan duren. Je bouwt zo een portfolio op dat het hele jaar door relevant is.
De voor- en nadelen van stockfotografie
Stockfoto’s verkopen heeft veel voordelen, zeker als je al een flink archief hebt en je fotografie serieus neemt. Het is een vorm van passief inkomen: je maakt een foto één keer, en kunt er jarenlang aan verdienen. Je bepaalt zelf wat je aanbiedt, wanneer je werkt en hoeveel tijd je erin steekt. Daarnaast dwingt het je om kritisch te kijken naar je eigen werk, want je zult snel ontdekken dat niet al je foto’s gewild zullen zijn of dat sommige onderwerpen te verzadigd zijn.
Maar er zijn ook nadelen. De opbrengst per foto is laag, zeker in het begin. Je hebt veel tijd nodig om te uploaden, metadata toe te voegen en je portfolio te onderhouden. Ook is er veel concurrentie. Miljoenen beelden zijn al beschikbaar, dus jouw foto’s moeten echt iets toevoegen. Daarnaast gelden er strenge regels voor auteursrechten en privacy. Je mag niet zomaar mensen of merken fotograferen en verkopen. Je moet op de hoogte zijn van model- en property releases, en bereid zijn om dat papierwerk in orde te maken.
Zoals bij iedere vorm van online ondernemen is het dus niet appeltje eitje. Als dat wel zo was, dan verdiende iedereen een extra inkomen met stockfotografie. Toch weet ik zeker dat het goed zou kunnen werken wanneer je er serieus mee aan de slag gaat.
Je leert anders kijken. Wat heeft commerciële waarde? Welke beelden worden vaak gebruikt? Hoe kun je een situatie zo fotograferen dat het meerdere doelen kan dienen? Dat zijn vragen die je niet stelt als je alleen fotografeert voor jezelf. Bovendien is het ook gewoon leuk om te zien dat jouw beeld ergens in de wereld te zien is.
Exclusiviteit: ja of nee?
Eerder in dit artikel gaf ik al aan dat sommige platforms hogere vergoedingen bieden als je exclusief bij hen verkoopt. Dat betekent dat je die foto’s niet op andere sites mag aanbieden. Dat kan aantrekkelijk zijn, zeker als je al goed verkoopt op een specifiek platform. Maar het beperkt ook je bereik.
Bij de grotere stock-sites zoals Shutterstock en Adobe Stock is het meestal slimmer om je foto’s non-exclusief aan te bieden en je kansen te spreiden. Zeker in het begin, als je nog aan het opbouwen bent, is zichtbaarheid belangrijker dan commissie. Mocht het op den duur toch interessant zijn, dan kun je hier altijd nog voor kiezen en je foto’s verwijderen van andere platformen.
Verkoop jij je foto’s al als stockfotografie? Of heb je interesse om dat te doen? Zorg er dan voor dat je weet waar je aan begint en dat je serieus en consequent te werk gaat. Alleen op die manier zul je de potentie hebben om er goed mee te verdienen. Veel succes!
