Macrolens: alles over objectieven voor macrofotografie

Wil jij de kleinste details haarscherp vastleggen? Met een macrolens fotografeer je dingen die je met het blote oog nauwelijks ziet. Maar wat is een macrolens precies? Wanneer heb je er een nodig? En welke modellen zijn betaalbaar én goed? In dit artikel geef ik je alle antwoorden!

Je ziet ze vast regelmatig voorbijkomen, prachtige foto’s van insecten, paddenstoelen of bloemen. Vaak van zo dichtbij gefotografeerd dat je de details heel goed kunt zien. Grote kans dat je dit niet voor elkaar krijgt met de huidige lens of lenzen die je in je collectie hebt. Om van zo dichtbij scherp te kunnen stellen, heb je namelijk een macrolens nodig.

Toen ik voor het eerst fotografeerde met een macrolens ging er een wereld voor me open. Niet alleen omdat je hele andere dingen gaat fotograferen, maar ook omdat dingen zoals diafragma heel anders werken op zo’n kleine afstand.

Wat is een macrolens?

Een macrolens is een speciaal type objectief waarmee je onderwerpen van heel dichtbij kunt fotograferen. Het bijzondere aan deze lenzen is de vergrotingsfactor. Een echte macrolens heeft een vergroting van 1:1. Dat betekent dat het onderwerp op ware grootte wordt afgebeeld op de sensor van je camera. Een insect van 1 centimeter vult dus ook echt 1 centimeter op je sensor. Zo zie je op de uiteindelijke foto elk haartje.

Wat een macrolens anders maakt dan andere lenzen is niet alleen die vergrotingsfactor, maar ook de minimale scherpstelafstand. Die ligt vaak veel lager dan bij standaardlenzen. Daardoor kun je letterlijk enkele centimeters van je onderwerp af zitten en toch scherpstellen. Een macrofoto is hierdoor ook echt anders dan een ‘gewone’ close-up foto.

Veel macrolenzen hebben een brandpuntsafstand tussen de 60mm en 105mm. Kortere lenzen zijn compacter en lichter, maar dan moet je wel erg dicht naar je onderwerp toe. Dat kan prima bij bloemen of stillevens, maar is minder handig bij insecten die snel wegvliegen. Een 100mm macrolens geeft je iets meer afstand zonder in te leveren op details.

Wanneer gebruik je een macrolens?

Je hebt een macrolens nodig wanneer je met een standaardlens je onderwerp niet groot genoeg in beeld kunt krijgen. Vaak gaat het dan om details in de natuur of van producten. Denk bijvoorbeeld aan:

• Natuurfotografen
  Ze gebruiken een macrolens om insecten, bloemen en paddenstoelen te fotograferen.
  
• Productfotografen
  Details van sieraden, horloges of andere kleine voorwerpen fotograferen ze scherp door middel van macrofotografie.
  
• Creatieve fotografen
  Ze gebruiken macro bijvoorbeeld om texturen, patronen en structuren te ontdekken die normaal verborgen blijven.

Wat je onderwerp ook is, macrofotografie vraagt om nauwkeurigheid. De scherpte ligt bij dit soort foto’s vaak op millimeters. Een ademhaling of zuchtje wind kan genoeg zijn om de scherpte net te missen. Daarom werken veel macrofotografen vanaf een statief, met handmatige scherpstelling en soms zelfs met focus stacking.

Populaire macrolenzen

Wanneer je nadenkt over het kopen van een macorlens is het belangrijk om te bedenken wat je er precies mee wilt gaan doen. Vooral de brandpuntsafstand is belangrijk, daarover lees je verderop in dit artikel nog meer informatie. Maar hieronder deel ik alvast enkele populaire macrolenzen van verschillende merken.

Macrolens Sony

De Sony FE 90mm F/2.8G Macro OSS is een hoogwaardige macrolens voor full-frame E-mount camera’s. De lens is super scherp, zelfs bij een diafragma van f/2.8. En hij heeft een mooie, zachte bokeh. De ingebouwde OSS (Optical SteadyShot) beeldstabilisatie helpt bij het maken van scherpe foto’s uit de hand, en de autofocus is stil en nauwkeurig. Deze lens staat bekend om zijn optische prestaties en goede kwaliteit.

Macrolens Canon

Ben je een Canon-gebruiker? De Canon RF 100mm F/2.8L Macro IS USM is een professionele macrolens voor Canon’s full-frame RF-systeem. Bijzonder is de vergrotingsmaatstaf van 1.4x, hiermee fotografeer je dus meer dan levensgroot, wat ideaal is voor extreme close-ups. De lens levert haarscherpe beelden met een mooie achtergrondonscherpte door het f/2.8 diafragma. De beeldstabilisatie compenseert trillingen voor extra scherpte. Een unieke feature is de instelbare ‘spherical aberration control’ waarmee je de bokeh en zachtheid van het beeld kunt aanpassen.

Macrolens Nikon

Voor Nikon gebruikers komt de Nikon NIKKOR Z MC 105mm F/2.8 VR S erg goed uit de test. Deze 105mm macrolens is een professioneel objectief voor het Nikon Z-systeem. Met een 1:1 vergroting leg je details haarscherp vast, ideaal voor natuur- en productfotografie. De foto’s zijn scherp van hoek tot hoek, met mooie bokeh en natuurgetrouwe kleuren. Dankzij de ingebouwde vibratiereductie (VR) kun je stabieler uit de hand fotograferen. De snelle en stille autofocus werkt nauwkeurig zodat je foto op de juiste plek scherp wordt.

Macrolens Fujifilm

De Fujifilm XF 80mm F/2.8 Macro is een goede macrolens voor X-serie camera’s met een 1:1 vergroting. Dankzij de brandpuntsafstand van 80mm (ongeveer gelijk aan 120mm bij full-frame) kun je werken op wat meer afstand van je onderwerp. De beeldkwaliteit is erg goed: scherp, contrastrijk en met een mooie bokeh. Ook hier helpt de optische beeldstabilisatie om de scherpte te behouden, ook wanneer je uit de hand fotografeert.

Macrolenzen van Sigma, Laowa, TTArtisan en Samyang

Naast lenzen die gemaakt worden door jouw cameramerk, zijn er ook merken die objectieven maken voor allerlei verschillende merken. Denk bijvoorbeeld aan TTArtisan, Sigma, Laowa en Samyang. Deze merken maken kwalitatief ook erg goede macrolenzen. Kijk dus zeker eens of er voor jouw merk een lens tussenzit die goede reviews krijgt.

Waar moet je op letten bij aankoop?

Als je een lens voor macrofotografie wilt kopen, kijk dan niet alleen naar de prijs. Denk vooral ook na over de foto’s die je wilt maken en de opties die hiervoor belangrijk zijn:

• Brandpuntsafstand: hoe dichterbij kun (en wil) je komen?
• Vergrotingsfactor: echte macro is minimaal 1:1, maar sommige lenzen gaan nog verder!
• Welk merk kies je: kijk niet alleen bij je eigen cameramerk, maar ook bij merken die gespecialiseerd zijn in het maken van lenzen. Deze hebben vaak ook een vatting die op jouw camera past.
• Gewicht en formaat: als je veel buiten fotografeert, is een compacte lens prettiger mee te nemen.

Koop je liever tweedehands? Dan zijn er op Marktplaats en camerawinkels vaak goede deals te vinden. Macrolenzen gaan zelden stuk, dus tweedehands is vaak een slimme optie.