14x bekende fotografen uit Nederland

Benieuwd naar bekende Nederlandse fotografen? Ik heb er 14 voor je op een rijtje gezet. Deze fotografen hebben stuk voor stuk een belangrijke plek ingenomen met hun fotografie. Van portretfotografie en natuurfotografie tot iconische beelden en meer. Welke fotografen kende jij al?

Bekende en beroemde fotografen uit Nederland

1. Anton Corbijn

Anton Corbijn (1955-heden) is één van de grootste Nederlandse fotografen van de muziekwereld. Hij werd beroemd met zijn rauwe, zwart-witportretten van bekende artiesten zoals U2, Depeche Mode, Nirvana en David Bowie. Zijn stijl is direct herkenbaar: grauw, contrastrijk en vrijwel altijd zwart-wit of sepia. Corbijn vangt niet alleen de buitenkant, maar legt ook echt de persoonlijkheid van zijn modellen vast.

Anton Corbijn heeft geen fotografie-opleiding gevolgd, maar leerde het vak door veel te experimenteren en zijn passie te volgen. Veel van zijn foto’s zijn gebruikt op platenhoezen. En naast fotografie heeft hij ook videoclips en films geregisseerd, zoals Control, een biografische film over Ian Curtis.

2. Erwin Olaf

De kans is groot dat jij weleens van fotograaf Erwin Olaf hebt gehoord. Erwin Olaf (1959-2023) stond bekend om zijn gestileerde en emotionele portretten. In deze portretten verwerkte hij thema’s als identiteit, kwetsbaarheid en maatschappelijke veranderingen. Zijn fotografie balanceerde tussen mode, kunst en een politiek statement.

De foto’s van Erwin Olaf zijn tot in detail geënsceneerd en voelen aan als film-stills waarbij alles tot in de puntjes was uitgewerkt. Kijk bijvoorbeeld eens naar zijn fotoseries Rain, Hope en Grief. Daarnaast heeft hij de eer gehad om de officiële staatsieportretten van koning Willem-Alexander en koningin Máxima te fotograferen in 2018.

Olaf stond bekend om zijn unieke manier van belichten en om zijn perfectionisme. Leuk feitje: hij begon zijn carrière als journalistiek fotograaf, maar vond dat de werkelijkheid hem te veel beperkte. Daarom koos hij ervoor om een eigen, kunstmatige wereld te creëren waarin hij volledig de regie had.

3. Rineke Dijkstra

Eerlijke directe foto’s zonder opsmuk? Dat is de stijl van bekende Nederlandse fotograaf Rineke Dijkstra (1959-heden). Dijkstra studeerde van 1981 tot 1986 in Amsterdam aan de Rietveld Academie en werkte daarna als freelance-fotografe voor tijdschriften zoals Quote, Elle, Avenue en Elegance. Daarna liet ze de opdrachten gaan en maakte ze vrij werk.

Rineke Dijkstra is een meester in het vastleggen van mensen op hun meest kwetsbare momenten. Je herkent haar foto’s aan de frontale, rechttoe-rechtaan stijl. Ze is bekend geworden bij het grote publiek met haar serie Beach Portraits (1992-1996), waarin ze jongeren op verschillende stranden wereldwijd fotografeerde. De foto’s laten de intieme en onzekere overgangsfase tussen kind en volwassene zien, iets wat haar werk zo krachtig maakt.

Naast deze serie maakte ze ook indringende portretten van soldaten, jonge moeders en pubers. Haar serie Almerisa, waarin ze een Bosnisch vluchtelingenmeisje over meerdere jaren vastlegde, toont prachtig hoe een persoon groeit en verandert.

4. William Rutten

William Rutten (1970-heden) is zonder twijfel de bekendste celebrity-fotograaf van Nederland op dit moment. Al op jonge leeftijd raakte hij gefascineerd door muziek en fotografie. Hij combineerde die twee door concertfoto’s te maken en verkocht op zijn vijftiende al zijn eerste foto aan een tijdschrift. Inmiddels heeft hij letterlijk iedereen in de Nederlandse entertainmentwereld voor zijn lens gehad. Van Anouk en André van Duin tot internationale sterren als Beyoncé en Lady Gaga. Ook fotografeert hij vele promo-foto’s voor TV-programma’s en voor magazines.

Je kunt William Rutten ook kennen als jurylid van het populaire TV-programma over fotografie Het Perfecte Plaatje, waarvan inmiddels al 12 seizoenen (incl. Op Reis) zijn verschenen. William deelt graag foto’s, verhalen en anekdotes via sociale media. Hij maakte zelfs een theatercollege waarmee hij door heel Nederland op de planken stond.

5. Vincent Mentzel

Als je aan Nederlandse fotojournalisten denkt, dan mag de naam Vincent Mentzel (1945-heden) niet ontbreken. Als huisfotograaf van NRC Handelsblad bracht hij tientallen jaren de Nederlandse politiek in beeld als parlementair fotograaf. Zijn portretten van politici zoals Joop den Uyl, Ruud Lubbers en koningin Beatrix zijn iconisch geworden. Zijn foto’s van Beatrix zijn zelfs gebruikt als basis voor haar beeltenis op de Nederlandse munt en voor de postzegel!

Mentzel wist de menselijke kant van de macht te vangen en bracht politici op een manier in beeld zoals het publiek ze nog niet eerder had gezien. Zijn werk had niet alleen een journalistieke, maar ook een artistieke waarde. Daarom won hij verschillende prijzen (zoals World Press Photo) en zijn zijn foto’s opgenomen in musea zoals het Rijksmuseum.

6. Iwan Baan

De naam Iwan Baan (1975-heden) zegt je misschien nog niet veel, maar hij is een van de meest invloedrijke architectuur-fotografen ter wereld. Na zijn opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag ging hij aan de slag met documentairefotografie. Maar al snel kwam de focus te liggen op gebouwen en ruimtes. Iwan Baan fotografeert architectuur op een natuurlijke manier: bewoond, levendig en met interactie met mensen. Zijn foto’s laten zien hoe gebouwen echt gebruikt worden en hoe ze deel uitmaken van hun omgeving. Dit in tegenstelling tot traditionele architectuurfotografie waarin gebouwen vaak strak en leeg worden vastgelegd.

Iwan Baan heeft gewerkt met wereldberoemde architecten zoals Rem Koolhaas, Herzog & de Meuron en Zaha Hadid. Een van zijn meest iconische beelden is de luchtfoto van New York na orkaan Sandy in 2012, waarop een bijna volledig donker Manhattan te zien is met alleen de wijk Midtown nog verlicht. Dit beeld ging de hele wereld over.

7. Paul Huf

Paul Huf (1924-2002) was een pionier op het gebied van mode-, reclame- en portretfotografie in Nederland. Hij stond bekend om zijn stijlvolle glamourfoto’s waarmee hij de Nederlandse fotografie internationaal op de kaart zette. Huf werkte veel met beroemdheden en brak echt door toen hij koningin Juliana en prins Bernhard mocht portretteren. Een mooie naam om aan dit lijstje met bekende fotografen in Nederland toe te voegen.

Omdat Paul Huf belangrijk is geweest voor de Nederlandse fotografie zijn er twee prijzen naar hem vernoemd. De Foam Paul Huf Award wordt jaarlijks uitgereikt aan een jong internationaal fotografietalent tot 35 jaar en bestaat uit een geldbedrag van 20.000 euro en een tentoonstelling in fotografiemuseum Foam. Daarnaast wordt sinds 2002 jaarlijks de ‘Grote Paul’ uitgereikt aan een fotograaf die volgens eigen vakgenoten de beste fotograaf van dat jaar is. In het jaar van zijn overlijden (2002) werd de eerste Grote Paul aan Huf zelf toegekend.

8. Dana Lixenberg

Dana Lixenberg (1964-heden) is een bekende Nederlandse fotograaf op het gebied van documentairefotografie. Ze kwam met fotografie in aanraking tijdens haar verblijf in New York als au pair, waar ze een avondcursus volgde. Daarna ging ze naar Londen voor een opleiding aan het London College of Printing.

Haar werk draait om het vastleggen van echte, ongepolijste verhalen, vaak van mensen aan de rand van de samenleving. Met haar werk richt ze zich op mensen en gemeenschappen die vaak over het hoofd worden gezien. Ze legt hen vast in krachtige zwart-witportretten op een ingetogen, respectvolle manier.

Ze brak door met haar serie Imperial Courts (1993-2015), waarin ze jarenlang een Afro-Amerikaanse gemeenschap in Los Angeles documenteerde. Door terug te blijven komen, wist ze diepgaande en persoonlijke beelden te maken die veel verder gingen dan een eenmalige reportage. Lixenberg heeft ook iconische portretten gemaakt van beroemdheden zoals Tupac, Whitney Houston en Prince. Daarnaast regisseerde ze in 2005 de videoclip One Word van de Nederlandse zangeres Anouk.

9. Hellen van Meene

Houd je van intieme en poëtische portretten? Bekijk dan het werk van fotograaf Hellen van Meene (1972-heden) eens. Ze maakt voornamelijk foto’s van jonge meisjes in hun ontwikkeling naar volwassenheid. Haar werk werd voor het eerst tentoongesteld in 1996 en is sindsdien over de hele wereld te zien geweest. Daarnaast zijn haar foto’s opgenomen in de collectie van vele musea, waaronder Guggenheim NYC & MoMA.

Een van haar bekendste series is The Years Shall Run Like Rabbits, waarin ze het delicate overgangsmoment van kind naar volwassene vastlegt. Als ik hier naar kijk zie ik een soort combinatie tussen het werk van Rineke Dijkstra en Erwin Olaf. Wat mij betreft dus zeker een goede toevoeging aan dit lijstje met bekende Nederlandse fotografen.

10. Bastiaan Woudt

Bastiaan Woudt (1987-heden) is een van de bekendere moderne fotografen van Nederland. Zijn stijl is strak, minimalistisch en bijna grafisch. Vrijwel al zijn foto’s zijn zwart-wit en hij speelt graag met contrast, textuur en vervorming om beelden te maken die aanvoelen als kunstwerken.

Zijn onderwerpen variëren van mode en portretten tot landschappen, maar zijn stijl is heel herkenbaar in iedere foto. Hij heeft in korte tijd een enorme reputatie opgebouwd en zijn werk wordt wereldwijd geëxposeerd. Een van zijn bekendste series is Mukono, een project over het dagelijks leven in Oeganda, waarin hij zijn kenmerkende minimalistische stijl toepaste op documentairefotografie.

11. Frans Lanting

Natuurfotografen opgelet! Frans Lanting (1951-heden) is een van de beroemdste natuurfotografen ter wereld. Zijn werk heeft een enorme impact gehad op hoe we naar de natuur kijken. Lanting heeft jarenlang de meest afgelegen en ongerepte plekken op aarde vastgelegd, van de regenwouden in Borneo tot de ijzige vlaktes van Antarctica. Zijn foto’s worden veelal gepubliceerd in National Geographic, waarmee hij jarenlang aan talloze projecten werkte. Ook heeft hij verschillende prijzen gewonnen, waaronder de prestigieuze BBC Wildlife Photographer of the Year en de Lennart Nilsson Award.

Frans Lanting woont in Amerika en geeft daar ook fotografie workshops en organiseert fotoreizen. Je moet er wel diep voor in je buidel tasten, maar het is wel erg tof! Neem een kijkje op zijn website voor meer informatie.

12. Ilvy Njiokiktjien

Misschien heb je de naam Ilvy Njiokiktjien (1984-heden) weleens gehoord. Njiokiktjien werd namelijk benoemd tot Fotograaf des Vaderlands in 2013. Een goede reden dus om haar op te nemen in deze lijst met bekende fotografen. Ze is een van de meest toonaangevende documentaire-fotografen van Nederland op dit moment en staat bekend om haar krachtige foto’s van maatschappelijke en sociale thema’s, zoals migratie, conflict en identiteit.

Een van haar bekendste projecten is Born Free (2012), waarin ze de eerste generatie Zuid-Afrikanen documenteerde die opgroeide na de apartheid. Ze is 12 jaar lang bezig geweest met deze serie en raakte geïntrigeerd door deze jongvolwassenen. Haar foto’s tonen de hoop en uitdagingen van een nieuwe generatie in een verdeeld land. Ze werkt vaak met lange-termijnprojecten, waarbij ze diep in haar onderwerpen duikt en een sterke vertrouwensband opbouwt.

13. Ed van der Elsken

Straatfotograaf Ed van der Elsken (1925-1990) is al een tijdje overleden, maar hij was een van de meest eigenzinnige en invloedrijke fotografen die Nederland heeft gekend. Geen wonder dus dat hij in dit lijstje terecht is gekomen. Hij stond bekend om zijn rauwe, eerlijke en vaak intieme beelden van mensen die hij op straat tegenkwam. Zijn werk laat het echte leven zien, vol emoties en met een sterke persoonlijke stijl. Van der Elsken reisde de hele wereld over, maar had een bijzondere liefde voor de straten van Amsterdam, Parijs en Tokio, waar hij kleurrijke en bijzondere personages vastlegde.

Zijn doorbraak kwam in 1956 met het iconische fotoboek Love on the Left Bank, een semi-documentaire over de Parijse bohème-scene, met romantiek, rebellen en artistieke vrijheid als rode draad. Dit boek wordt nog steeds beschouwd als een van de beste fotoboeken ooit gemaakt.

14. Jimmy Nelson

Officieel hoort fotograaf Jimmy Nelson (1967-heden) niet in dit rijtje thuis. Hij is namelijk geboren in het Verenigd Koninkrijk. Maar Jimmy Nelson woont en werkt al jarenlang in Nederland, waardoor ik hem toch wilde noemen. Hij werd internationaal beroemd met zijn kleurrijke portretten van inheemse volkeren over de hele wereld. Met zijn project Before They Pass Away (2013) legde hij namelijk in meer dan 30 landen stammen en culturen vast die dreigen te verdwijnen door globalisering en modernisering. Zijn foto’s zijn enorm gedetailleerd en vaak geënsceneerd, met een focus op traditionele kleding, poses en symboliek.

Hopelijk heb ik je veel kunnen leren over bekende en beroemde fotografen uit Nederland. Van fotografen uit de vorige eeuw tot hedendaagse moderne fotografen die op dit moment de wereld veroveren. Welke fotograaf is jouw inspiratiebron? Laat het me weten in de reacties!

Eerste foto in het artikel: Damrak, Amsterdam, 1983 – ©Ed van der Elsken