Beginnen met schilderen met gouache verf

Wil jij beginnen met schilderen met gouache verf? Sind kort ben ik dit zelf aan het doen! En in dit artikel laat ik je zien wat je allemaal nodig hebt en hoe je het kunt aanpakken. Want lekker creatief bezig zijn is altijd een goed idee, toch?

Eerder dit jaar schreef ik een artikel over schilderen met acrylverf. Want toen ik eind vorig jaar op zoek ging naar een extra hobby, kwam ik al snel bij schilderen terecht. Acrylverf is een laagdrempelige verfsoort om mee te starten en het is zeker een aanrader om mee te werken. Maar ook andere soorten verf spraken me aan. Daarom ben ik sinds een tijdje gaan oefenen met schilderen met gouache.

Wat is gouache verf?

Gouache verf is een verfsoort is die oplosbaar is in water. Net als aquarelverf! Hoe meer water je gebruikt, hoe dunner de verf wordt. Maar in tegenstelling tot aquarelverf, heeft gouache een extra ingrediënten dat ervoor zorgt dat de verf niet transparant is maar compleet dekkend is. Dit geeft als voordeel dat je dus met lichte kleuren over donkere kleuren kunt, wat bij aquarelverf niet zo is. Zo kun je makkelijker foutjes in je schilderij herstellen. Maar het geeft ook wel een heel ander effect dan aquarelverf.

Als het een dekkende verfsoort is, denk je misschien dat het veel lijkt op acrylverf. Maar ook dat is niet helemaal zo. Omdat gouache oplosbaar is in water, blijft dit altijd opnieuw geactiveerd worden zodra het met water in aanraking komt. Dus ook al is je ondergrond droog, zodra je er overheen gaat schilderen, wordt de eerdere laag weer geactiveerd. Dit kan lastig zijn in het begin, maar het kan ook juist fijn zijn als je verschillende kleuren nog wat meer wilt blenden bijvoorbeeld. Bij acrylverf is dit niet het geval. Eenmaal droog, dan blijft het op z’n plek. Acrylverf wordt daarom ook vaak dikker en met diepte gebruikt.

Daarnaast droogt gouache anders op. Lichte kleuren drogen wat donkerder op en donkere kleuren wat lichter, ook dat is iets om rekening mee te houden. Besef je ook dat gouache een hele matte verf is. Persoonlijk vind ik dat erg leuk, maar niet iedereen houdt hier van. Naast ‘gewone’ gouache is er ook nog een andere soort genaamd ‘acryl gouache’. Dit is een mix van acrylverf en gouache. De verf blijft water oplosbaar, maar is nog net wat matter en dekt nog wat beter. Zie je ergens de term plakkaatverf staan? Gouache wordt ook vaak plakkaatverf genoemd. Maar plakkaatverf is eigenlijk een mindere kwaliteit gouache verf.

Starten met schilderen met gouache verf

Lijkt schilderen met gouache jou wel wat? Eigenlijk heb je helemaal niet vele nodig om ermee aan de slag te gaan. Omdat het een soort waterverf is, kun je eigenlijk alle spullen die gemaakt zijn voor aquarelverf hiervoor gebruiken. Van papier tot penselen etc. Je hebt ook maar heel weinig verf nodig omdat je het mengt met water. Hieronder deel ik de materialen die ik heb aangeschaft om van start te gaan:

Welke materialen?

Schilderen met aquarelverf is (samen met acrylverf) de meest voorkomende techniek voor hobby-schilders. En omdat gouache bij de familie van aquarelverf hoort, kun je materialen hiervoor dus ook op verschillende plekken kopen. Zo kocht ik bijvoorbeeld washi tape, een schilderspalet en wat penselen bij de Action om goedkoop uit te zijn. Voor verf zou ik wel naar een hobbywinkel of ‘art supply store’ gaan en niet kiezen voor de aller goedkoopste gouache van de action. Ik kocht gouache van Talens, goede prijs-kwaliteit verhouding en op veel plekken verkrijgbaar.

• Gouache verf 5 tubes of meer kleuren als je dat wilt
• Aquarelpapier (liefste 300 grams) of doek
• Palet met afscheurbare vellen papier of een plastic schilderspallet
• Set met verschillende penselen
• Gesso primer (alleen wanneer je op doek gaat schilderen)
• Maskeertape of simpele washi tape

Wanneer je op papier gaat werken heb je de gesso niet nodig. Verder kun je het zo uitgebreid maken als je zelf wilt. Omdat gouache verf dekkend is, kun je ook op bijvoorbeeld zwart papier of kraft papier werken, wat een heel tof effect geeft. Omdat je de gouache verf weer kunt activeren met water, kun je ook een palet kopen dat afsluitbaar is. Op die manier hoef je de overgebleven verf niet weg te doen, maar bewaar je het makkelijk tot een later moment. Ook handig als je een kleur hebt gemengd die je later nogmaals wilt gebruiken.

Voorbeelden en tutorials

Nu is het tijd voor het leukste onderdeel. Als al je spullen in huis zijn, kun je van start gaan met je eerste schilderij van gouache! Misschien heb jij al 1000 ideeën in je hoofd, maar het zou ook goed kunnen dat je niet weet waar je moet beginnen. Dat heb ik eigenlijk altijd, omdat er geen kaders zijn en alles mogelijk is. Wat ik dan het liefste doe, is een Youtube tutorial uitzoeken en deze volgen. Zo zie je hoe anderen met meer ervaring het aanpakken, welke technieken er zijn en hoe je een schilderij of illustratie opzet van begin af aan. Deze stap voor stap tutorial van schilderen met gouache heeft mij erg op weg geholpen:

Maar er zijn honderden kanalen te vinden waar je tutorials, uitleg of speedpainting video’s kunt vinden. Niet alleen op youtube, maar ook op Instagram / IG TV en Pinterest zijn enorm veel voorbeelden en tips te vinden. En ondanks dat je niet zelf aan het schilderen bent, leer je toch een hoop over de techniek. Erg handig wanneer je het lastig vindt om te beginnen zonder goede basiskennis. Voordat ik begon heb ik heel wat filmpjes bekeken.

Technieken

Schilderen met gouache kan op veel verschillende manieren. Zo zijn er allerlei technieken die je kunt gebruiken om je eigen stijl te ontwikkelen en om de verf te gebruiken hoe jij het fijn vindt. Van mengen op een palet tot rechtstreeks op je papier aanbrengen en van verdunnen met veel water tot lekker dik gebruiken. Er is niets goed of fout, maar het is wel handig om te zien wat er allemaal mogelijk is. Zo kun je voor jezelf kiezen waar jij je prettig bij voelt!

Een aantal technieken die ik zag en ook ben gaan toepassen zijn:

• Vooraf een schets maken: Vind je het lastig om direct op je papier te beginnen met verf? Maak dan vooraf een schets met potlood zodat je een idee hebt van alle elementen in je illustratie of schilderij. Doe dit wel erg lichtjes, anders kan het zijn dat de potlood-schets door je uiteindelijke beeld heen komt. Dat zou zonde zijn. Gum dus waar nodig de dikkere lijnen uit en zorg dat ze minimaal zichtbaar zijn voordat je begint met de verf.
• Gebruik van een spons: Je zult vooral schilderen met penselen, maar soms is het handig om andere materialen gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld met een natuurspons werken. Zo’n spons zorgt ervoor dat je de verf met een structuur kunt aanbrengen op een simpele manier. Bijvoorbeeld voor bosjes, bladeren aan bomen of structuur in een veld vol bloemen. Wil je geen spons kopen, dan kun je dit ook doen met een schoonmaaksponsje waar je een stuk afknipt.
• Verdunnen met water: Je kunt gouache verf op meerdere manieren gebruiken. Bijvoorbeeld door hem amper te verdunnen waardoor de verf dik en enorm dekkend is. Maar hoe meer water je toevoegt, hoe dunner de verf wordt. Zo kun je de verf veel vloeiender over je papier laten glijden. En door veel water kun je de verf zelfs wat transparantie meegeven als je daar naar opzoek bent. Probeer vooral veel uit!
• Opnieuw nat maken voor blenden: Omdat gouache verf snel droogt en heel dekkend is, is het soms lastig om een mooi verloop te krijgen. Maar het voordeel is dat je de verf opnieuw kunt activeren. Vind je een verloopje tussen twee kleuren te hard? Maak dan een schoon penseel nat en vervaag de overgang tussen de twee kleuren. Dit kan op ieder moment, zelfs na een paar dagen of langer.
• Kader rondom met tape: Wil jij een kader om je schildering? Gebruik dan washi tape of speciale schilderstape om je aquarelpapier af te plakken. Zo hoef je niet op te letten en oogt je schilderij direct erg netjes. Je kunt tape ook gebruiken om rechte lijnen te schilderen of stukjes af te plakken waar je geen verf wilt hebben.

Aan de slag!

Heb je een plan de campagne gemaakt (of niet, ook goed!)? Heb je alle materialen die je wilt gebruiken aangeschaft? Dan kun je officieel van start! Zoals ik eerder aangaf ben ik begonnen met het volgen van een tutorial. Maar mijn tweede poging was aan de hand van een foto die ik mooi vond om na te schilderen. Natuurlijk kun je altijd je eigen draai geven, ook als je een tutorial volgt of foto namaakt. Kies andere kleuren als je dat mooier vindt, voeg elementen toe of laat juist iets weg. Schilderen met gouache is jouw creatieve proces.

Kies een moment waarop je even lekker de tijd hebt en probeer jezelf vooral niet te beperken. Probeer dingen uit, maak fouten en leer daarvan, maak gebruik van verschillende technieken en meng kleuren totdat je ze mooi vindt. Het eindresultaat is niet belangrijk, het gaat erom dat je plezier hebt in het schilderen met gouache en dat je je creativiteit kunt uiten.

Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om helemaal zonder tutorials of voorbeelden aan de slag te gaan. Heel goed zelfs! Zo zul je veel meer je eigen stijl ontwikkelen en doen waar je je goed bij voelt. Natuurlijk hoeft het ene het andere niet uit te sluiten. Maak gerust een combinatie. Beginnen met schilderen moet leuk zijn. En ja, het zal geregeld ‘mislukken’ of minder mooi worden dan je vooraf had gehoopt. Maar je kunt niet meteen goed zijn in een nieuwe hobby. Zoiets heeft tijd, oefening en geduld nodig.

Heb jij weleens geschilderd? Of staat het beginnen met schilderen met gouache hoog op jouw wensenlijstje? Laat het me weten in de comments!